Դեղերի նկարագրություն
Կծու և քաղցր պղպեղ
Կարող եք ասել` թե էդ ինչ հարց է, «ճաշակին ընկեր չի լինում»…Մի շտապեք: Հարցը վերաբերում է ոչ թե նրան, թե դրանցից որն եք սիրում, այլ նրան` թե պղպեղներից որն ինչու և ինչ բուժական հատկություններ ունի, և որ ամենակարևորն է` մարդը որին պիտի տա առաջնությունը` ելնելով….իր օրգանիզմի առողջական վիճակից:
Սկսենք քաղցրից, կամ ինչպես այն կոչվում է`»բուլղարական» պղպեղ: Սրա կանոնավոր օգտագործումն այնպիսի կարևոր հատկանիշ է ապահովում, ինչպիսին սթրեսակայունությունն է, օգնում է հաղթահարել տագնապը, նյարդային վիճակը, հուզմունքը: Նրանում պարունակվող բուրանյութը նպաստում է օրգանիզմում էնդորֆինների կամ այսպես կոչված`»երջանկության հորմոնի» մշակմանը: Պղպեղի պատրաստման ժամանակ նրանից անջատվում են կապսաիցիններ, որոնք ի զորու են կանխելու գլխացավն ու արտրիտը: Գիտնականները հավաստում են, որ օրական գոնե մեկ պղպեղ ուտելու դեպքում կարելի է 50 տոկոսով կանխել ինսուլտը: Բանն այն է, որ բուլղարական պղպեղը պարունակում է B6 և B9 վիտամիններ, որոնք դանդաղեցնում են արյունատար անոթների ծերացումը: Որպես հետևանք` դանդաղ են առաջանում աթերոսկլերոտիկ նստվածքները:
Թեև պղպեղի բոլոր տեսակներն էլ պարունակում են հակաօքսիդանտներ, հատկապես բուլղարականում դրանց խտությունը բարձր է: Այդ իմաստով ամենից օգտակար են կարմիր, դեղին և նարնջագույն պղպեղները: Դրանցում առկա կարոտեինոիդների բարձր խտությունն օգնում է իմունային համակարգի ամրապնդմանը, նպաստում բջիջների միջև փոխկապի բարելավմանը, պաշտպանում է արևի ճառագայթներից` դրանով իսկ իջեցնելով քաղցկեղի որոշ տեսակներով հիվանդանալու վտանգը: Պղպեղի հակաքաղցկեղային հատկությունն ապացուցվել է ԱՄՆ բժիշկ հետազոտողների կողմից: Նրանց խոսքով` բուլղարական պղպեղն առաջին հերթին օգտակար է կանանց համար, քանզի 3 անգամ նվազեցնում է կրծքագեղձի ուռուցքի առաջացման վտանգը: Քաղցր պղպեղն օգտակար է ուտել սակավայրունությամբ և ուժերի անկմամբ տառապող անձանց համար, նաև արտրիտների, արյան բարձր ճնշման, սրտային, մաշկային հիվանդությունների, մազաթափության և տեսողության խանգարումների դեպքում:
Իսկ այ ստամոքսի և 12-մատնյա աղիքի խոցերի, լյարդի բորբոքվածության և ցիստիտի դեպքում ավելի լավ է ձեռնպահ մնալ նրանից:
Հասանք կծու պղպեղին:
Նրանում առկա պիրին և կապսաիցին նյութերի (հենց դրանք են սուր և այրող համ տալիս) շնորհիվ պղպեղը բարենպաստ ազդում է մարսողության, նյութափոխանակության և սիրտ-անոթային համակարգի վրա, թողնում է միզամուղ և մանրէասպան ազդեցություն: Ապացուցված է, որ կծու պղպեղն ի զորու է պայքարել քաղցկեղային բջիջների դեմ և դանդաղեցնել նրանց աճը, մասնավորապես` շագանակագեղձի և ամորձիների քաղցկեղի դեպքում: Կծու պղպեղը նորմալացնում է գլխուղեղի արյան շրջանառությունը: Իսկ եթե վիտամիններից խոսելու լինենք, ապա չիլիում (նույն կծու պղպեղում) պարունակվող C, A և P վիտամինները նպաստում են անոթների մաքրմանն ու ամրապնդմանը, արյան ցիրկուլյացիայի և տեսողության բարելավմանը:
Ուշադրություն: Մեծ քանակությամբ և ընդսմին երկար ժամանակով կծու պղպեղ օգտագործելը կարող է մարսողության օրգանների, լյարդի, երիկամների, միզապարկի բորբոքման հիվանդություններ հրահրել և անգամ` դեպրեսիա, ջդակծկումներ, էպիլեպտիկ դրսևորումներ:
Սկսենք քաղցրից, կամ ինչպես այն կոչվում է`»բուլղարական» պղպեղ: Սրա կանոնավոր օգտագործումն այնպիսի կարևոր հատկանիշ է ապահովում, ինչպիսին սթրեսակայունությունն է, օգնում է հաղթահարել տագնապը, նյարդային վիճակը, հուզմունքը: Նրանում պարունակվող բուրանյութը նպաստում է օրգանիզմում էնդորֆինների կամ այսպես կոչված`»երջանկության հորմոնի» մշակմանը: Պղպեղի պատրաստման ժամանակ նրանից անջատվում են կապսաիցիններ, որոնք ի զորու են կանխելու գլխացավն ու արտրիտը: Գիտնականները հավաստում են, որ օրական գոնե մեկ պղպեղ ուտելու դեպքում կարելի է 50 տոկոսով կանխել ինսուլտը: Բանն այն է, որ բուլղարական պղպեղը պարունակում է B6 և B9 վիտամիններ, որոնք դանդաղեցնում են արյունատար անոթների ծերացումը: Որպես հետևանք` դանդաղ են առաջանում աթերոսկլերոտիկ նստվածքները:
Թեև պղպեղի բոլոր տեսակներն էլ պարունակում են հակաօքսիդանտներ, հատկապես բուլղարականում դրանց խտությունը բարձր է: Այդ իմաստով ամենից օգտակար են կարմիր, դեղին և նարնջագույն պղպեղները: Դրանցում առկա կարոտեինոիդների բարձր խտությունն օգնում է իմունային համակարգի ամրապնդմանը, նպաստում բջիջների միջև փոխկապի բարելավմանը, պաշտպանում է արևի ճառագայթներից` դրանով իսկ իջեցնելով քաղցկեղի որոշ տեսակներով հիվանդանալու վտանգը: Պղպեղի հակաքաղցկեղային հատկությունն ապացուցվել է ԱՄՆ բժիշկ հետազոտողների կողմից: Նրանց խոսքով` բուլղարական պղպեղն առաջին հերթին օգտակար է կանանց համար, քանզի 3 անգամ նվազեցնում է կրծքագեղձի ուռուցքի առաջացման վտանգը: Քաղցր պղպեղն օգտակար է ուտել սակավայրունությամբ և ուժերի անկմամբ տառապող անձանց համար, նաև արտրիտների, արյան բարձր ճնշման, սրտային, մաշկային հիվանդությունների, մազաթափության և տեսողության խանգարումների դեպքում:
Իսկ այ ստամոքսի և 12-մատնյա աղիքի խոցերի, լյարդի բորբոքվածության և ցիստիտի դեպքում ավելի լավ է ձեռնպահ մնալ նրանից:
Հասանք կծու պղպեղին:
Նրանում առկա պիրին և կապսաիցին նյութերի (հենց դրանք են սուր և այրող համ տալիս) շնորհիվ պղպեղը բարենպաստ ազդում է մարսողության, նյութափոխանակության և սիրտ-անոթային համակարգի վրա, թողնում է միզամուղ և մանրէասպան ազդեցություն: Ապացուցված է, որ կծու պղպեղն ի զորու է պայքարել քաղցկեղային բջիջների դեմ և դանդաղեցնել նրանց աճը, մասնավորապես` շագանակագեղձի և ամորձիների քաղցկեղի դեպքում: Կծու պղպեղը նորմալացնում է գլխուղեղի արյան շրջանառությունը: Իսկ եթե վիտամիններից խոսելու լինենք, ապա չիլիում (նույն կծու պղպեղում) պարունակվող C, A և P վիտամինները նպաստում են անոթների մաքրմանն ու ամրապնդմանը, արյան ցիրկուլյացիայի և տեսողության բարելավմանը:
Ուշադրություն: Մեծ քանակությամբ և ընդսմին երկար ժամանակով կծու պղպեղ օգտագործելը կարող է մարսողության օրգանների, լյարդի, երիկամների, միզապարկի բորբոքման հիվանդություններ հրահրել և անգամ` դեպրեսիա, ջդակծկումներ, էպիլեպտիկ դրսևորումներ: