Նախածննդյան եւ հետծննդյան խնամքի որակ, ուղեգրման համակարգի բարելավում. այս թեմաները Երեւանում են համախմբել Հայաստանի եւ արտասահմանի մի խումբ մասնագետների։ Թեմաներն արծարծվում են Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության երկօրյա աշխատաժողովի շրջանակներում։ Այն մեկնարկեց երեկ։ Մասնակցում են ԱՀԿ եվրոպական տարածաշրջանի 11 երկրի, ինչպես նաեւ դոնոր երկրի՝ ՌԴ, զարգացման գործընկեր կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, փորձագետներ։

ՌԴ կառավարության ֆինանսական աջակցությամբ իրականացվում է «Արեւելյան Եվրոպայի երկրներում մայրական եւ նորածնային հիվանդացության ու մահացության նվազեցում՝ առողջության առաջնային պահպանման հաստատություններում տրամադրվող բուժօգնության որակի եւ ուղեգրման համակարգի բարելավման միջոց» ծրագիրը։ Ծրագիրը ներդրվում է եվրոպական տարածաշրջանում, այդ թվում նաեւ Հայաստանում։
Աշխատաժողովի ընթացքում մշակված առաջարկությունները հիմք կծառայեն եվրոպական տարածաշրջանում մոր եւ մանկան առողջության բարելավմանն ուղղված հետագա քայլերը շտկելու համար։

«Ինչպես գիտեք, մայրական եւ մանկական մահացության ցուցանիշները՝ որպես երկրի սոցիալ—տնտեսական ինտեգրալ ցուցանիշներ, կարեւորվում են գլոբալ առումով եւ հաճախ արտացոլվում են միջազգային մոնիտորինգային համակարգում որպես երկրի նկարագիրը ներկայացնող ցուցիչներ։ Այսօր այդ ցուցանիշները վկայում են, որ Հայաստանում վերջին տարիների ընթացքում մանկական եւ մայրական մահացության անկման ակնհայտ միտում է դրսեւորվել։ Չնայած մենք հպարտ ենք սույն արդյունքներով, բայց քաջ գիտակցում ենք, որ դեռեւս դժվարին ճանապարհ ունենք անցնելու՝ հազարամյակի մայրական եւ մանկական մահացության նվազեցման նպատակներին ուղղված՝ մեր կողմից ստանձնած պարտավորություններին հասնելու համար»,—ասված էր ՀՀ առողջապահության նախարար Դերենիկ Դումանյանի ուղերձում։

ՀՀ—ում ՌԴ արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Իվան Վոլինկինի ուղերձում էլ նշված էր, որ հարցերը, որոնք քննարկվում են այս աշխատաժողովի շրջանակներում, մեծ նշանակություն ունեն մարդկության համար. «Համոզված եմ՝ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հետ համագործակցությունն այս ուղղությամբ արդյունավետ է լինելու»։

«Մեկ տարի առաջ Հայաստանի մարզերում անցկացված հետազոտությանն եմ մասնակցել, որի նպատակն էր գնահատել բուժծառայությունների հասանելիությունը։ Եղել եմ երեք մարզերում եւ կարող եմ ասել, որ համակարգը աշխատում է, համակարգն անում է ամեն ինչ, որպեսզի ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացի ստանա որակյալ բուժօգնություն»,— լրագրողներին ասաց Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության փորձագետ Օլեգ Շվաբսկին։

Փորձագետի խոսքով, կան երկրներ, որոնց համեմատ Հայաստանում բուժօգնության մակարդակը ավելի լավ վիճակում է։ Բանն այն է, որ բուժօգնությունը ազգաբնակչության համար հասանելի է, գրեթե բոլոր բնակավայրերում կան բուժհաստատություններ։

Կան նաեւ թերություններ։ Խոսքը, ըստ Շվաբսկու, ընտանեկան բժիշկների եւ մանկաբարձների ինստիտուտի ոչ բավարար զարգացված լինելու մասին է։ Թեպետ նրա գնահատմամբ՝ ծննդաբերելը Հայաստանում բավականաչափ անվտանգ է։ Նորածիններին ու մինչեւ 1 տարեկան երեխաներին տրվում է համապատասխան օգնություն եւ աջակցություն, քանի որ Հայաստանում կան լավ մասնագետներ, ժամանակակից սարքավորումներ, կիրառվում են ժամանակակից տեխնոլոգիաներ։ «Այլ երկրների համեմատ Հայաստանը շատ լավ դիրք ունի»,—վստահեցրեց փորձագետը։

Իսկ ԱՀԿ հայաստանյան գրասենյակի ղեկավար Թաթուլ Հակոբյանն ընդգծեց, որ Հայաստանում այսօր խնդիր է դրված բարելավելու բուժծառայությունները առաջնային օղակում, որպեսզի կանանց եւ երեխաների ուղեգրումները ճիշտ կատարվեն այն հաստատություններ, որտեղ նրանք կստանան հասցեական բուժօգնություն. «Մենք ունենք կադրային ռեսուրս, ունենք համակարգ, որտեղ հնարավոր է խնդիրը լուծել»։ Հարեւան երկրների համեմատ մեր ցուցանիշները, Հակոբյանի գնահատմամբ, բարենպաստ են։

Ըստ աշխատաժողովում ներկայացված վիճակագրության՝ 1990թ. սկսած ԱՊՀ երկրներում մայրական մահացության ցուցանիշը տարեկան շուրջ 3.8 տոկոսով կրճատվում է, սակայն իրականում նվազումը պետք է հասնի 5.5 տոկոսի։
Թամարա ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ