2012թ. ՀՀ նախագահի՝ դեղերի շրջանառության ոլորտում տիրող իրավիճակի խիստ քննադատությունից հետո ՀՀ առողջապահության նախարարությունը լայնածավալ աշխատանքներ է կատարում թերությունները վերացնելու, էական բարեփոխումներ իրականացնելու ուղղությամբ։ Երեկ հրավիրված ասուլիսի ժամանակ առողջապահության նախարարի խորհրդական Ղուկաս Ուլիխանյանն անդրադառնալով դրանց՝ նշեց, որ դեղորայքային քաղաքականության հիմնախնդիրների լուծմանն ուղղված հիմնարար քայլ է «Դեղերի մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի մշակումը. «Այն արդեն ներկայացվել է ՀՀ կառավարությանը։ Օրենքի նպատակը բնակչությանն անվտանգ, արդյունավետ, որակյալ, մատչելի դեղերով եւ դրանց մասին անվտանգ տեղեկատվությամբ ապահովելն է, ինչպես նաեւ ոլորտում հանրապետության իրավասու մարմինների եւ դեղերի շրջանառության սուբյեկտների լիազորությունները սահմանելը»։

2013թ. իրականացվել է վերջին տասնամյակների ընթացքում կուտակված շուրջ 30 տոննա ժամկետանց դեղերի ոչնչացումը։
Բացի այդ՝ ստեղծվել է առողջապահության նախարարության աշխատակազմի առողջապահական պետական տեսչություն, որն իրականացնելու է վերահսկողական գործառույթներ եւ ոլորտում կիրառելու է պատասխանատվության միջոցներ՝ այդ թվում դեղերի շրջանառության մասով։

Առողջապահության նախարարի հրամանով ստեղծվել է «Հիմնական դեղերի ցանկը», պարզեցվել են դեղերի գրանցման եւ վերահսկման ընթացակարգերը։ Լուրջ ձեռքբերումներ են արձանագրվել նաեւ պետության կարիքների համար դեղերի գնման գործընթացում։

ՀՀ կառավարության տված լիազորության շնորհիվ ԱՆ—ն հնարավորություն է ստացել ինսուլին դեղի գնումը կատարել անմիջապես դեղ արտադրողից՝ կնքելով 5 տարվա պայմանագիր։ Արդյունքում շուրջ 1.5 մլն դոլարի խնայողություն է արձանագրվել։ Որոշակի դրամ է խնայվել այլ դեղերի գնման արդյունքում։ Բոլոր այդ գումարները կուղղվեն կենտրոնացված կարգով ձեռք բերվող դեղերի լրացուցիչ անհրաժեշտ քանակների, ինչպես նաեւ նոր անուն դեղերի ձեռքբերման նպատակով։

«Լիկվոր» դեղագործական ընկերությունը 2013թ. դեկտեմբերի 10—ին կստանա եվրոպական GMP դեղագործական պատշաճ արտադրական գործունեության ստանդարտներին համապատասխանելու հավաստագիր։ ՀՀ ԱՆ դեղերի եւ բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոնի տնօրեն Հակոբ Թոփչյանի խոսքերով, GMP ստանդարտների ներդրման գործընթացը Հայաստանում հնարավորություն կտա զարգացնելու տեղական դեղարտադրությունը եւ դուրս գալ այլ երկրներ։

Այս կերպ կճանաչվի եւ արտերկրում կիրառելի կլինի Հայաստանում դեղ արտադրող ընկերություններին տրված միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան հավաստագիրը։ Հիմա պետությունը ներդրումներ է կատարում կադրային ներուժի զարգացման, սարքավորումների համալրման ուղղությամբ։ GMP դեղագործական պատշաճ արտադրական գործունեության ստանդարտների ներդրումը կարեւորվում է նաեւ պետական տեսանկյունից, քանի որ ներկայումս շուկայում սպառվող դեղերի միայն տասը տոկոսն է բաժին ընկնում տեղական դեղերին, 90 տոկոսը ներկրվող են։
Մասնագետի կանխատեսմամբ՝ երկու տարվա ընթացքում հայկական արտադրության դեղերն արդեն մրցունակ կլինեն եվրոպական, ասիական շուկաներում։

Թամարա ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ