IMZ ինովացիոն բժշկական կենտրոնի հրավերով Հայաստան է ժամանել գերմանացի հայտնի նյարդաբան, հոգեբույժ և հոգեթերապևտ Դիրկ Ֆայկեն, ով Հայաստանում գտնվելու օրերին եկել է այն եզրահանգման, որ հայերը հազվադեպ են բժշկի դիմում, այն էլ այն դեպքում, երբ «դանակը հասնում է ոսկորին»:

Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում գերմանացի բժիշկն ասաց, որ այս օրերի ընթացքում հետազոտել է տարբեր հիվանդություն ունեցող հինգ տասնյակից ավելի մարդկանց, ուսումնասիրել է նրանց հիվանդության պատմությունները, ծանոթացել է բժիշկների բուժման մեթոդներին: Նրանց բոլորի դեպքում, ըստ նրա, կատարվել են ճիշտ հետազոտություններ, ճիշտ բուժում, արվել է այն, ինչ կարողացել են անել հայ բժիշկները: «Ես բարձր եմ գնահատում հայ բժիշկների մակարդակը, նրանք լավ պատրաստված են, պարզապես բժշկական նորագույն սարքավորումների, ինչպես նաև դեղորայքի առումով հայաստանյան բժշկությունը հաճախ կաղում է»,- ասաց Դիրկ Ֆայկեն:

Նրա խոսքերով` հատկապես դեղորայքային նշանակումները հայ բժիշկները շատ ճիշտ են կատարում, բայց դա բավարար չէ: «Ես հետազոտեցի մի մարդու, ով ողնաշարի լուրջ խնդիրներ ուներ և անհրաժեշտ է բարդ վիրահատություն, որը Հայաստանում չի կատարվում: Իսկ եթե այդ վիրահատությունը չարվի, ապա այդ մարդը հետագայում չի կարող շարժվել: Վիրահատությունը պետք է արվի Գերմանիայում»,- նշեց Դիրկե Ֆայկեն:

Մեկ այլ հիվանդի մոտ եղել է խորացված էպիլեպսիա: Այս դեպքում ևս անհրաժեշտություն կլինի հիվանդին տեղափոխել Գերմանիա, որպեսզի նրան վիրահատության ենթարկեն. «Նայելով հիվանդության պատմությանը, հիվանդի վիճակը կայուն է, բժիշկներն արել են հնարավորինս, բայց նրա նոպաները հաճախակի են դարձել, ուստի պետք է այլ ճանապարհով արդյունքի հասնել: Ես խնդրել եմ հիվանդի բժիշկին մեզ տրամադրել հիվանդության ամբողջ պատմությունը, որպեսզի Գերմանիայում նեղ մասնագիտացված կլինիկայում ուսումնասիրություն կատարվի, որից հետո միայն պարզ կդառնա, թե ինչով կարող ենք օգնել այդ հիվանդին, և արդյոք այս դեպքում վիրահատական միջամտությունն անհրաժեշտ է, թե ոչ»:

Գերմանացի նյարդաբանի խոսքերով` յուրաքանչյուր երկրում հիվանդները ցանկանում են խորհրդատվություն ստանալ, բայց չգիտեն որտեղ դիմել: Շատերը ուզում են արտասահմանում բուժվել, բայց չգիտեն կոնկրետ որ երկրում, որ կլինիկայում, սակայն մեծ մասն էլ ֆինանսական խնդիրների պատճառով բուժում է ստանում այնտեղ, որտեղ բնակվում է: «Հայաստան գալով մենք փորձում ենք համագործակցել հայ բժիշկների հետ` նրանց հիվանդների խնդիրներին լուծում տալու նպատակով: Հիվանդներին դեղորայքային նորագույն բուժում նշանակելուց բացի, վիրահատական միջամտության կարիք ունեցողներին կփորձենք ուղղորդել գերմանական առաջատար կլինիկաներ»,- ասաց Դիրկե Ֆայկեն:

Ըստ նրա` կան վիրահատություններ, որոնք չափազանց բարդ են և նույնիսկ Գերմանիայում կատարվում են կոնկրետ մասնագիտացված բժիշկների և կենտրոնների կողմից: Իհարկե կան նման բարդության հիվանդություններ, որոնք կարելի է բուժել նաև Հայաստանում` դեղահաբերի միջոցով: Մինչդեռ, ըստ նրա, դեղորայքային բուժման ժամանակ անհրաժեշտ են այնպիսի դեղեր, որոնք չկան Հայաստանում, իսկ լինելու դեպքում էլ պարզ չէ` այն օրիգինա՞լն է, թե կեղծ:

Ըստ Դիրկե Ֆայկեի` դեղահաբերի կեղծումը բավականին տարածում ունի ամբողջ աշխարհում: Կան երկրներ, որտեղ ընդհանրապես հսկողություն չկա, իսկ առանց հսկողության դժվար է տարբերել կեղծ դեղը բնօրինակից: «Օրինակ` Գերմանիայում արդեն հետևյալ հետազոտությունն է կատարվում: Եթե մարդիկ տարիներ շարունակ ընդունում են դեղահաբ, բայց այն արդյունք չի տալիս, ապա ստուգում են արյունը, մասնավորապես դեղի չափաբաժինը, որպեսզի պարզեն` հիվանդն ընդունե՞լ է դեղահաբերը, թե դեղը կեղծ է»,-ընդգծեց նա:

Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա գերմանացի բժիշկը նկատել է, որ այստեղ հիվանդներն իրենց դեղորայքը մշտապես գնում են այն դեղատնից, որտեղ ավելի էժան է: Այս դեպքում ևս, ըստ նրա, հարց է առաջանում` եթե դեղորայքը էժան է, արդյոք այն կեղծ չէ՞: Դիրկե Ֆայկեն նշում է, որ ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ այլ երկրներում վաճառվում են բավականին ցածր գներով դեղեր, որոնք միջազգային գներից էժան են: «Սա նշանակում է, որ բուժման ժամանակ հնարավոր չէ արդյունքի հասնել, եթե դեղը կեղծված է: Ի դեպ Հայաստանում շատերը դեղորայք ձեռք են բերում նաև արտասահմանից, բայց հնարավոր է, որ դա ևս կեղծ լինի»,- նկատեց գերմանացի նյարդաբանը:

Անդրադառնալով հիվանդությունների տարածվածությանը, Դիրկե Ֆայկեն ասաց, որ ամբողջ աշխարհում լայն տարածում ունի ինսուլտը, բարձր ճնշումը, էպիլեպսիան, պարկինսոնիզմը, սկլերոզը, ինչպես նաև սթրեսները: Հիվանդություններից մի քանիսը կապ ունեն տարիքի, սխալ ապրելակերպի, ավելորդ քաշի, ինչպես նաև սոցիալական խնդիրների հետ: Հայաստանում ևս այս հիվանդությունները մեծ տարածում ունեն, իսկ թե որքանով են այս հիվանդությունները Հայաստանում բուժում, դա արդեն այլ հարց է:

Դիրկե Ֆայկեն նշեց, որ նախկինում սթրեսը, դեպրեսիան, որոշ նյարդային խնդիրները որպես հիվանդություն չէին դիտվում, իսկ այսօր դրանք համարվում են հիվանդություն: «Սթրեսը մեր օրգանիզմի պատասխան ռեակցիան է այն լարվածություններին, որոնք գալիս են արտաքին աշխարհից կամ մեր իսկ ներաշխարհից։ Այդ դեպքում մարդը թե ֆիզիկապես, թե հոգեպես իրեն վատ է զգում, ինչն էլ խանգարում է նրան ապրել»,- ասաց գերմանացի նյարդաբանը` հավելելով, որ այսօր Հայաստանում չի օգտագործվում այն դեղորայքը, որը ցուցված է նյարդային խնդիրների բուժման համար: Ի վերջո, ըստ նրա, դեղորայքային բուժումը կարևոր նշանակություն ունի: Սակայն Դիրկե Ֆայկեն չի բացառում, որ այդ թանկ դեղերը Հայաստանում լինելու դեպքում էլ մարդկանց հասանելի չեն լինի:

Գերմանացի նյարդաբանը նշեց նաև, որ 21-րդ դարում փոխվել են առողջության չափանիշները: Օրինակ` եթե նախկինում մարդիկ երջանիկ էին, որ առողջ ատամներ ունեն, հիմա դրա հետ մեկտեղ պետք է ունենան սպիտակ և գեղեցիկ ատամներ: «Այսօր Գերմանիայում բոլոր երեխաներին հսկում են, որ նրանք ունենան ուղիղ, գեղեցիկ և սպիտակ ատամներ, հակառակ դեպքում, դա Գերմանիայում դիտվում է որպես խանգարում: Սա պարտադիր է, իսկ բուժման համար վճարում է ապահովագրությունը»,- ընդգծեց նա:

Դոկտոր Ֆայկեն կարևորելով համագործակցությունը հայ մասնագետների հետ, նշեց, որ ինքը պատրաստ է պարբերաբար գալ Հայաստան և իր մասնագիտական կարողությունները կիրառել Հայաստանում: «Իսկ հայերին խորհուրդ եմ տալիս ժամանակին դիմել բժիշկի, որպեսզի հնարավոր լինի ժամանակին կանխել հիվանդությունը: Հայաստանում ի վերջո պետք է ձևավորել բժիշկին դիմելու մշակույթը»,- ընդգծեց դոկտոր Ֆայկեն: