ՀՀ առողջապահության նախարարությունը 2014թ. հայտարարել է առողջ ապրելակերպի տարի։ Դրա խթանմանն ուղղված մեխանիզմների ներդրման նպատակով այս տարվա առաջին եռամսյակի ընթացքում ՀՀ կառավարության հաստատմանը կներկայացվի «Առողջ ապրելակերպի խթանման ռազմավարական ծրագիրը» եւ ծրագրի կատարումն ապահովող միջոցառումների ցանկը։

Երեկ հրավիրված ասուլիսի ժամանակ ՀՀ առողջապահության նախարարի տեղակալ Սերգեյ Խաչատրյանը հայտարարեց, որ բնակչության առողջության պահպանմանը, ամրապնդմանը եւ առողջության խթանմանն ուղղված առանցքային քաղաքականություններից են առողջ ապրելակերպի ձեւավորումը եւ յուրաքանչյուրի մոտ սեփական առողջության նկատմամբ պատասխանատվության բարձրացումը։
Այսօր պետությունների առողջապահական համակարգերի համար առավել մեծ բեռ են ոչ վարակիչ հիվանդությունները։ Դրանց զարգացման ռիսկի գործոններից շատերը պայմանավորված են անձի վարքագծով։ Ոչ վարակիչ հիվանդությունների, ինչպես նաեւ դրանցով պայմանավորված վաղաժամ մահերի զգալի մասը հնարավոր է կանխել՝ առողջ ապրելակերպի համար նպաստավոր պայմաններ ապահովելով։

ՀՀ ԱՆ առողջապահության ազգային ինստիտուտի տնօրենի տեղակալ Ալեքսանդր Բազարչյանի ներկայացրած տվյալներով, ոչ վարակիչ հիվանդություններով պայմանավորված մահվան պատճառների շուրջ 80 տոկոսը հիմնականում կապված է 3 առավել տարածված հիվանդությամբ՝ քաղցկեղ, սիրտ—անոթային հիվանդություններ, շաքարային դիաբետ. «Այստեղ վճռական նշանակություն ունի մարդու ապրելակերպը։ Առողջ ապրելակերպի ներդրումը տասնամյակների գործ է»։

Ոլորտի փորձագետների գնահատմամբ, առողջ ապրելակերպի ձեւավորումը հիվանդությունների կանխարգելման ոչ միայն արդյունավետ, այլեւ քիչ ծախսատար եղանակ է։
ՀՀ ԱՆ աշխատակազմի հանրային առողջապության բաժնի պետ Լուսինե Քոչարյանն ընդգծեց, որ առողջ ապրելակերպին ուղղված ծրագրերը բարելավում են երկրի տնտեսական ցուցանիշները։ Դրանց կիրառումը ապահովելու է պետական կառավարման եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների հետ սերտ համագործակցությունը, ինչպես նաեւ քաղաքացիական հասարակության ներգրավումը։
Ռազմավարական ծրագիրը ներառելու է օրենսդրական բարեփոխումների բաժին։ Կփոփոխվի եւ նորովի կներկայացվի «Գովազդի մասին» օրենքը, կխստացվեն ալկոհոլի եւ ծխախոտի օգտագործման սահմանափակումները, կվերանայվի արագ սննդի հարկային քաղաքականությունը։

Իսկ հաջողության հասնելու, առողջությունը խնայելու եւ կյանքը երկարացնելու համար Ս. Խաչատրյանը հորդորում է չծխել։ Խորհուրդ է տալիս ծխախոտի դեմ պայքարել յուրաքանչյուրին, որովհետեւ դա մեկ մարդու խնդիր չէ։

Առողջ ապրելակերպ վարելու կարեւոր նախապայման է նաեւ առողջ սնունդը։ «Մի օգտագործեք անառողջ սնունդ՝ վնասելով ձեր օրգանիզմը։ Մի չարաշահեք ալկոհոլը, որի դեմ բուժումը տարիներ է պահանջում։ Եղեք ակտիվ, եղեք շարժման մեջ։ Այդ ամենի միջոցով պետք է ստեղծենք մի մթնոլորտ, որը կբերի վարքագծային փոփոխությունների»,—շեշտեց փոխնախարարը՝ կարեւորելով նաեւ ամեն տարի կանխարգելիչ հետազոտություններ անցնելը։

Այդ մշակույթը, սակայն, մեզանում դեռեւս բացակայում է։ Փոխարենը դիմում են դեղատան աշխատողին, ստանում այս կամ այն խորհրդատվությունը, դեղը, ինչը հաճախ ավելի է վնասում։ «Դեղատների գործունեությունն էլ մեր ուշադրության կենտրոնում է։ Այստեղ մեծ անելիքներ ունենք»,–նկատեց Խաչատրյանը։

ՀՀ կառավարություն է ուղարկվել դեղերի մասին նոր օրենքը։ Համաձայն դրա՝ դեղատոմսով դուրս գրվող դեղերը պետք է վաճառվեն միայն բժշկի դեղատոմսով։ Նոր օրենքից հետո, վստահեցնում են, ոլորտը կկանոնակարգվի։

Թամարա ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ