Դեղերի նկարագրություն
Մեկը՝ մի քանիսի փոխարեն
Եթե համոզված չլիներ տեսչության աշխատանքների արդյունավետության հարցում, այդտեղ չէր աշխատի։ Երեկ հրավիրված ասուլիսի ժամանակ այս մասին ասաց Առողջապահական պետական տեսչության պետ Արտակ Սահակյանը։ Նա վստահ է, որ բարեփոխումից հետո տեսչական վերահսկողության արդյունավետությունը կբարձրացվի։
Իսկ տեսչական բարեփոխումների իրականացումը դեռեւս 2009թ. ՀՀ կառավարության օրակարգում էր, քանզի գործող տեսչությունների գործառույթները, վերահսկողության իրականացման կարգն ու պայմանները, ընթացակարգերը չէին ապահովում ակնկալվող արդյունքները։ 2013թ. ՀՀ ԱՆ աշխատակազմի կառուցվածքում ստեղծվեց Առողջապահական պետական տեսչությունը՝ ՀՀ ԱՆ պետական հիգիենիկ եւ հակահամաճարակային տեսչության եւ ՀՀ աշխատանքի պետական տեսչության վերակազմակերպման արդյունքում։ Նոր ստեղծված տեսչությունը նշված տեսչությունների իրավահաջորդն է եւ իրականացնում է ՀՀ օրենսդրությամբ այդ տեսչություններին վերապահված լիազորությունները։
Առողջապահական պետական տեսչության կառավարումն իրականացվում է կառավարման խորհրդի կողմից, ինչը հնարավորություն կընձեռի բարձրացնել տեսչության աշխատանքների արդյունավետությունը, հաշվետվողականությունը, հանրության իրազեկվածությունը տեսչության գործունեության եւ կատարողականի վերաբերյալ։ Կառույցի անմիջական ղեկավարումն իրականացնում է տեսչության պետը։ Կառավարման խորհրդի կազմում ընդգրկված են ՀՀ առողջապահության, աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարները, արդարադատության նախարարի տեղակալը, էկոնոմիկայի նախարարության տեսչական բարեփոխումների խմբի ղեկավարը, ինչպես նաեւ հասարակական երկու կազմակերպության ղեկավարներ։ Կառավարման խորհրդին կից գործում է բողոքարկման հանձնաժողով, որին քաղաքացիները կարող են ներկայացնել տեսչության կողմից իրականացվող աշխատանքների եւ աշխատակիցների հետ կապված բողոքները։
«Սրա նպատակն է տեսչական մարմինների կրճատումը, որպեսզի տարբեր տեսչություններ չգնան միեւնույն տնտեսավարողի մոտ ստուգումներ իրականացնելու»,—ասաց Արտակ Սահակյանը։
Առողջապահական պետական տեսչության հիմնական գործառույթները, ինչպես տեղեկացրեց նա, հետեւյալն են՝ ապահովել Հայաստանի Հանրապետության բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության եւ հանրապետության տարածքում հակահամաճարակային հսկողություն, վերահսկողություն իրականացնել բժշկական օգնության եւ սպասարկման որակի, դեղերի եւ դեղագործական գործունեության բնագավառի, բժշկական գովազդի, առողջապահության բնագավառի լիցենզավորման ենթակա գործունեության տեսակների՝ տրված լիցենզիայի պահանջների եւ պայմանների պահպանման նկատմամբ։ Ինչպես նաեւ պետական հսկողություն եւ վերահսկողություն իրականացնել ՀՀ աշխատանքային օրենսդրության եւ աշխատանքի իրավունքի նորմեր պարունակող այլ նորմատիվ իրավական ակտերի կիրարկման, նաեւ աշխատանքի պայմանների, աշխատողների աշխատանքային իրավունքների եւ ազատությունների պահպանման ու պաշտպանության ապահովման նկատմամբ։ Վերահսկողություն իրականացնել աշխատանքի առողջ եւ անվտանգ պայմանների նկատմամբ։
Ըստ տեսչության պետի, տեսչությունն իր լիազորությունների շրջանակներում ՀՀ տարածքում գործող տնտեսավարող սուբյեկտներում առկա օրենսդրության համապատասխան իրականացնում է ստուգումներ՝ ՀՀ բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման օրենսդրության պահպանման, դեղագործական գործունեության, բուժօգնության սպասարկման որակի, աշխատանքային օրենսդրության եւ աշխատանքի իրավունքի նորմեր պարունակող նորմատիվ այլ իրավական ակտերի կիրարկման, աշխատանքի պայմանների, աշխատողների աշխատանքային իրավունքների եւ ազատությունների պահպանման ու պաշտպանության ապահովման նկատմամբ, հարուցում եւ իրականացնում է վարչական վարույթներ, կիրառում պատասխանատվության միջոցներ։
«Վերակազմակերպումից հետո եղել է 83 վարչական վարույթ, տրվել է 20 պարտադիր կատարման հանձնարարական, կարճվել է շուրջ 18—ը, նշանակվել է 6 վարչական տույժ, ընթացքի մեջ է եւս 33 վարչական վարույթ»,—նշեց Սահակյանը՝ տեղեկացնելով, որ նախատեսվում են իրավական ակտերի մի շարք փոփոխություններ տեսչության գործունեությունն առավել արդյունավետ կազմակերպելու նպատակով։
Թամարա ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ
Իսկ տեսչական բարեփոխումների իրականացումը դեռեւս 2009թ. ՀՀ կառավարության օրակարգում էր, քանզի գործող տեսչությունների գործառույթները, վերահսկողության իրականացման կարգն ու պայմանները, ընթացակարգերը չէին ապահովում ակնկալվող արդյունքները։ 2013թ. ՀՀ ԱՆ աշխատակազմի կառուցվածքում ստեղծվեց Առողջապահական պետական տեսչությունը՝ ՀՀ ԱՆ պետական հիգիենիկ եւ հակահամաճարակային տեսչության եւ ՀՀ աշխատանքի պետական տեսչության վերակազմակերպման արդյունքում։ Նոր ստեղծված տեսչությունը նշված տեսչությունների իրավահաջորդն է եւ իրականացնում է ՀՀ օրենսդրությամբ այդ տեսչություններին վերապահված լիազորությունները։
Առողջապահական պետական տեսչության կառավարումն իրականացվում է կառավարման խորհրդի կողմից, ինչը հնարավորություն կընձեռի բարձրացնել տեսչության աշխատանքների արդյունավետությունը, հաշվետվողականությունը, հանրության իրազեկվածությունը տեսչության գործունեության եւ կատարողականի վերաբերյալ։ Կառույցի անմիջական ղեկավարումն իրականացնում է տեսչության պետը։ Կառավարման խորհրդի կազմում ընդգրկված են ՀՀ առողջապահության, աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարները, արդարադատության նախարարի տեղակալը, էկոնոմիկայի նախարարության տեսչական բարեփոխումների խմբի ղեկավարը, ինչպես նաեւ հասարակական երկու կազմակերպության ղեկավարներ։ Կառավարման խորհրդին կից գործում է բողոքարկման հանձնաժողով, որին քաղաքացիները կարող են ներկայացնել տեսչության կողմից իրականացվող աշխատանքների եւ աշխատակիցների հետ կապված բողոքները։
«Սրա նպատակն է տեսչական մարմինների կրճատումը, որպեսզի տարբեր տեսչություններ չգնան միեւնույն տնտեսավարողի մոտ ստուգումներ իրականացնելու»,—ասաց Արտակ Սահակյանը։
Առողջապահական պետական տեսչության հիմնական գործառույթները, ինչպես տեղեկացրեց նա, հետեւյալն են՝ ապահովել Հայաստանի Հանրապետության բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության եւ հանրապետության տարածքում հակահամաճարակային հսկողություն, վերահսկողություն իրականացնել բժշկական օգնության եւ սպասարկման որակի, դեղերի եւ դեղագործական գործունեության բնագավառի, բժշկական գովազդի, առողջապահության բնագավառի լիցենզավորման ենթակա գործունեության տեսակների՝ տրված լիցենզիայի պահանջների եւ պայմանների պահպանման նկատմամբ։ Ինչպես նաեւ պետական հսկողություն եւ վերահսկողություն իրականացնել ՀՀ աշխատանքային օրենսդրության եւ աշխատանքի իրավունքի նորմեր պարունակող այլ նորմատիվ իրավական ակտերի կիրարկման, նաեւ աշխատանքի պայմանների, աշխատողների աշխատանքային իրավունքների եւ ազատությունների պահպանման ու պաշտպանության ապահովման նկատմամբ։ Վերահսկողություն իրականացնել աշխատանքի առողջ եւ անվտանգ պայմանների նկատմամբ։
Ըստ տեսչության պետի, տեսչությունն իր լիազորությունների շրջանակներում ՀՀ տարածքում գործող տնտեսավարող սուբյեկտներում առկա օրենսդրության համապատասխան իրականացնում է ստուգումներ՝ ՀՀ բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման օրենսդրության պահպանման, դեղագործական գործունեության, բուժօգնության սպասարկման որակի, աշխատանքային օրենսդրության եւ աշխատանքի իրավունքի նորմեր պարունակող նորմատիվ այլ իրավական ակտերի կիրարկման, աշխատանքի պայմանների, աշխատողների աշխատանքային իրավունքների եւ ազատությունների պահպանման ու պաշտպանության ապահովման նկատմամբ, հարուցում եւ իրականացնում է վարչական վարույթներ, կիրառում պատասխանատվության միջոցներ։
«Վերակազմակերպումից հետո եղել է 83 վարչական վարույթ, տրվել է 20 պարտադիր կատարման հանձնարարական, կարճվել է շուրջ 18—ը, նշանակվել է 6 վարչական տույժ, ընթացքի մեջ է եւս 33 վարչական վարույթ»,—նշեց Սահակյանը՝ տեղեկացնելով, որ նախատեսվում են իրավական ակտերի մի շարք փոփոխություններ տեսչության գործունեությունն առավել արդյունավետ կազմակերպելու նպատակով։
Թամարա ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ