Մեր երկրի մասնագետները լուրջ հաջողություններ են գրանցել վնասվածքաբանության եւ օրթոպեդիայի ոլորտում։ Սա փաստեց առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանը երեկ՝ Հայաստանի վնասվածքաբանների եւ օրթոպեդների հերթական՝ 6—րդ համագումարում։ «Դեռ 1976 թվականին ոսկրային մատրիցան առաջին անգամ օգտագործվել է հենց Վնասվածքաբանության եւ օրթեպեդիայի գիտական կենտրոնում։

Այժմ այն նորացված տարբերակներով լայնորեն կիրառվում է ամբողջ աշխարհում»,— ընդգծեց նախարարը՝ ավելացնելով, որ 1990—ականներից ի վեր ոլորտի հաջողություններին մեծապես նպաստել է Հայաստանի վնասվածքաբան—օրթոպեդների ասոցիացիան, որն այժմ արդեն Օրթոպեդների եվրոպական ասոցիացիայի եւ միաժամանակ Եվրոպական ասոցիացիայի միավորման անդամ է։

Քառօրյա համագումարի կազմակերպիչներն էին առողջապահության եւ ԿԳ նախարարությունները, Գիտության պետական կոմիտեն, Հայաստանի վնասվածքաբանների եւ օրթոպեդների ասոցիացիան, ԱՆ վնասվածքաբանության, օրթոպեդիայի գիտական կենտրոնը, Երեւանի Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանը։ Համագումարի աշխատանքներին մասնակցում էին հանրապետության 250 մասնագետներ, նաեւ՝ 150 մասնագետներ ու հյուրեր արտերկրից, ներկայացուցիչներ սփյուռքից։

Վնասվածքաբանության եւ օրթոպեդիայի ոլորտի առաջատար մասնագետներ էին ժամանել ԱՄՆ—ից, Եվրոպայից եւ Ասիայից։ Համագումարի հանդիսավոր բացումը Հայաստանի օրհներգով ազդարարվեց։ Առողջապահության նախարարը նկատեց, որ իր համար մեծ պատիվ է ներկա գտնվել Հայաստանի վնասվածքաբան—օրթոպեդների ասոցիացիայի կազմակերպած համագումարին, որի աշխատանքներին մասնակցելու նպատակով ժամանել են աշխարհի եւ հետխորհրդային երկրների մասնագետները։

Բնագավառում մեր մասնագետների հաջողության փաստերն անժխտելի համարելով՝ Արմեն Մուրադյանը կարեւորեց Վնասվածքաբանության եւ օրթեպեդիայի գիտական կենտրոնի տնօրեն, Երեւանի պետական բժշկական համալսարանի վնասվածքաբանության եւ օրթոպեդիայի հետբուհական շարունակական կրթության ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Վաչագան Այվազյանի մեծ ներդրումը ոլորտի զարգացման գործում. «Նա մարդ է, ում մեջ ամբողջանում են բժշկի, պրոֆեսորի, մտավորականի կերպարը, բարձր կոչումը»։

Նախարարն, ի դեպ, դրական համարեց այն, որ միջոցառմանը մասնակցում են ոչ միայն վնասվածքաբան—օրթոպեդներ, այլեւ առողջապահական ոլորտի այլ առաջատար ներկայացուցիչներ։ Նրա խոսքերով՝ համագումարը ոչ միայն կնպաստի հենաշարժական համակարգի ախտահարումների ախտորոշման եւ բուժման նորագույն մեթոդների ու եղանակների ներդրմանն ու զարգացմանը, այլեւ կամրապնդի տարբեր երկրների առաջատար կլինիկաների մասնագետների հետ գործնական եւ գիտական կապերը։

Ըստ Վաչագան Այվազյանի, ընդհանրապես այս ոլորտի համագումարների եւ, մասնավորապես, հերթական հավաքի նպատակն է ծանոթացնել հենաշարժական համակարգի ախտահարումների ախտորոշման եւ բուժման նորագույն եղանակներին, ներդնել դրանք կլինիկական գործունեության մեջ, ստեղծել բուժման մակարդակի եւ արդյունավետության բարձրացման ուսուցողական ծրագրեր։

Հայաստանի բժշկական կազմակերպությունների ղեկավարների ասոցիացիայի նախագահ, պրոֆեսոր Արա Մինասյանը նշեց, որ խորհրդային տարիներին մասնագետների հետ սերտ կապեր կային, Միության փլուզումից հետո այդ կապերը մի պահ կարծես սառեցին, բայց հիմա կրկին վերականգնվում են, ու արդյունքում ոլորտում ձեռքբերումների, փորձի փոխանակմամբ ավելի դրական ցուցանիշներ կարձանագրվեն։

Մեր երկրի մասնագետների ունակություններով տպավորված էր ԱՄՆ—ից Ծնկահոդի վիրաբույժների ընկերակցության նախագահ, հատուկ վիրաբուժության հիվանդանոցի վիրաբույժ—օրթոպեդ պրոֆեսոր Ռասել Է. Ուինզորը։ Նրա կարծիքով, հայ մասնագետները կարող են ապշեցուցիչ արդյունքներ արձանագրել, եթե ունենան նորագույն սարքավորումներ։

Ի դեպ, սարքավորումների մասին. ինչպես տեղեկացրեց Վ. Այվազյանը, համագումարի աշխատանքների բոլոր օրերին կգործի նոր տեխնոլոգաների, դեղամիջոցների, բժշկական տեխնիկայի եւ սարքավորումների ցուցահանդեսը։ Առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանը երեկ այցելեց այս ցուցահանդես՝ համագումարից առաջ։

Ցուցահանդեսում ստենդային զեկույցներով ներկայացված էին մեր երկրում գրանցված առաջատար կազմակերպություններ, որոնց դեղամիջոցները, գործիքները եւ սարքավորումներն օգտագործվում են վիրաբուժական ոլորտում։

Ցուցահանդեսը միջոց էր նաեւ տեղեկացնելու, թե մեր երկրի բուժական հիմնարկներում ինչ նորագույն սարքավորումներ են կիրառում։ Երկրորդենք, սա կարեւորվեց նաեւ այն համապատկերում, որ, ինչպես թե մեր եւ թե արտերկրի մասնագետներն են փաստում, նորագույն սարքավորումները թույլ կտան ոլորտում շատ խնդիրներ հաղթահարել։ Օրինակ, ֆիզիոթերապեւտ Ռուզաննա Ջավադյանը («Սիրմեդ» կլինիկա) ներկայացրեց բազմագործառութային մի ապարատ, որն արձակում է ցածր, միջին եւ բարձր ձայնային ալիքներ, եւ այդ ձայնային ալիքների շնորհիվ կարելի է բուժել շատ մեծ դիապազոնով հիվանդություններ օրթոպեդիայի, տրավմատոլոգիայի եւ նեւրոլոգիայի ոլորտներում։ Պարզվում է, որ սա մեր երկրում եզակի ապարատ է։ «Բանն այն է, որ կան սրա նմանները, բայց արդեն հին են, թափանցելիությունը 2 սմ—ից ոչ ավելի է։ Իսկ սրանը 7 սմ է, ֆոկուս ինտելեկտ ունի»։ Ինչպես բացատրեց Ռ. Ջավադյանը, ի տարբերություն այս կարգի այլ ապարատների սա կավիտացիոն էֆեկտ չունի։ Այլ կերպ՝ ընդհանրապես երբ ձայնային ալիքը թափանցում է հյուսվածքների մեջ, օդային պղպջակներ են առաջանում, դրանք սկսում են պայթել ու արյունահոսություն կարող է լինել։

Իսկ այս ապարատի դեպքում դա բացառվում է։ Այս ապարատների շարքում այն աշխարհում էլ է նորագույն։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, շարժումնաբուժության մասնագետ Ստեփան Գրիգորյանն էլ ներկայացրեց ձգման սարքը։ Սարք, որ նախատեսված է ողնաշարային ձգումների համար, կարող է անել ողնաշարային, գոտկատեղային եւ պարանոցային ձգումներ։ Այս սարքի առանձնահատկությունն այն է, որ աշխատում է երեք հարթություններում՝ 3D։

Սարքի շնորհիվ կարելի է եւ ձգում կատարել, եւ ձգման հետ միասին՝ վարժություններ։ Սա լրիվ նոր խոսք է ողնաշարային ճողվածքների բուժման մեջ։ «Այն մարդիկ, ովքեր ունեն ողնաշարայի ճողվածքներ եւ ենթակա են վիրահատման ու չունեն սարքի հետ կապված հակացուցումներ (ասենք, ուռուցք չունեն), ապա գալիս են, ստանում 10—12 պրոցեդուրա, խուսափում են վիրահատությունից, բուժվում են եւ՝ արդյունավետ»։ Մասնագետը վստահեցրեց, որ սա «նոր խոսք է բժշկության մեջ, նոր տեխնոլոգիա, բուժման նոր ու արդյունավետ մեթոդ»։

Արմենուհի ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ