Դեղերի նկարագրություն
Կկարգավորվի չկարգավորված դաշտը
Դեղատունը խանութի պես մի բան չէ։ Հասարակության շրջանում արմատացած այդ պատկերացումը փոխել է պետք։ Փոխարենը հարկավոր է ձեւավորել դեղագործական ծառայությունների մի նոր մշակույթ։Հիշյալ խնդրի ու առաջարկի մասին բարձրաձայնել է ԱՀԿ եվրոպական տարածաշրջանային գրասենյակի տնօրեն Ժուժանա Ջեյկաբը։
Այդ մասին խոսվեց նաեւ երեկ ասուլիսի ժամանակ։ Ասուլիսը հրավիրել էին ՀՀ առողջապահության նախարարությունը, Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հայաստանյան գրասենյակը եւ ՀՀ ԱՆ դեղերի ու բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոնը՝ հակաբիոտիկների մասին իրազեկման օրվա (նոյեմբերի 18) կապակցությամբ։ Այս տարի հակաբիոտիկների մասին իրազեկման օրը եվրոպական տարածաշրջանը նշում է «Ամենուրեք պատասխանատու է յուրաքանչյուր ոք» կարգախոսով։
Վերջին ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ հակամանրէային դեղերի նշանակումների ավելի քան 40 տոկոսը հիմնավորված չէ։ Խոսքը վերաբերում է հատկապես մրսածության եւ անգինայի ժամանակ նշանակվող հակաբիոտիկներին։ Ինչպես նաեւ մի շարք երկրներում մարդիկ հակված են ինքնաբուժությամբ զբաղվել։ Մինչդեռ մասնագետները զգուշացնում են, որ հակաբիոտիկ դեղերի սխալ կիրառումը բացասական հետեւանքներ ունի։
«Հակաբիոտիկային բուժումը միայն նախարարության եւ առողջապահության ոլորտի հարց չէ։ Սա մեր բոլորիս խնդիրն է։ Հակաբիոտիկները ստանում ենք ոչ միայն բուժման, այլեւ կյանքի ընթացքում՝ սննդի միջոցով։ Դա նշանակում է, որ սննդի ոլորտն էլ պետք է կարգավորվի, ուսումնասիրություններ կատարվեն, որպեսզի հակաբիոտիկներից զերծ սնունդ օգտագործենք»,—նշեց դեղերի եւ բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոնի տնօրեն Հակոբ Թոփչյանը։ Նրա խոսքերով, մեզ մոտ հակաբիոտիկների հետ կապված պայքարն այդքան էլ վատ վիճակում չէ։ Թոփչյանը խորհուրդ է տալիս, օրինակ՝ ջերմության դեպքում հիշել նաեւ տատիկի «դեղատոմսի» մասին։
Նա հայտնեց, որ հակաբիոտիկային կայունությունը մեր երկրում նվազեցնելու համար ՀՀ առողջապահության նախարարությունը ռազմավարություն է մշակում։ Կկարգավորվի չկարգավորված դաշտը, որը դրական ազդեցություն կունենա։
Դրան զուգահեռ, դեղագետները եւս բազմաթիվ հնարավորություններ ունեն նպաստելու հակամանրէային դեղերի նկատմամբ կայունության կանխարգելմանը։ Պատշաճ դեղատնային գործունեության ուղեցույցները, որոնք մշակվել են համատեղ Դեղագործների միջազգային ֆեդերացիայի եւ ԱՀԿ—ի կողմից, սահմանում են, որ դեղատնային գործունեության առաքելությունն է նպաստել առողջության բարելավմանը եւ օգնել առողջական խնդիրներ ունեցող հիվանդներին առավելագույն օգուտ ստանալ իրենց դեղերից։
ԱՀԿ հայաստանյան գրասենյակի ղեկավար Թաթուլ Հակոբյանի խոսքերով, ՀՀ առողջապահության նախարարի հրամանը կա, որ դեղատոմսով բաց թողնվող դեղերի համար պարտադիր պետք է բժշկի կողմից գրված դեղատոմս լինի. «Կա հրամանը, կա դեղատոմսի ձեւը… Խորհրդային Միության ժամանակահատվածում էլ կային հակաբիոտիկներ, որոնց բացթողումը եւս դեղատոմսով էր, բայց առանց դրա էին բաց թողնում։ Դա շարունակվեց ԱՊՀ բոլոր երկրներում։ Այսօր Հայաստանը միակը չէ։ Հայաստանն այն ընտանիքից դուրս եկած անդամներից մեկն է, որտեղ դեղատոմսը շրջանառության մեջ կարծես չի ուզում մտնել»։
Թամարա ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ
