Կառավարությունը երեկվա նիստում հաստատեց անվճար կամ արտոնյալ պայմաններով վերարտադրողականության օժանդակ տեխնոլոգիաների կիրառմամբ բժշկական օգնության եւ սպասարկման կարգն ու շահառուներին ներկայացվող պահանջները։

Որոշումն ուժի մեջ կմտնի պաշտոնական հրապարակումից 1 ամիս հետո։
Ինչպես տեղեկացրեց առողջապահության նախարարի տեղակալ Սերգեյ Խաչատրյանը, վերջին տասնամյակում ՀՀ—ում արձանագրվել է ծնելիության կրկնակի եւ բնական աճի քառակի նվազում, 2010թ. եղել է 44737 ծնունդ, 2011թ.՝ 43297, 2012թ.՝ 42832, 2013թ.՝ 41904։

«Ուստի, ծնելիության բարձրացման խնդիրը մեր երկրի համար ունի ռազմավարական նշանակություն»,–ասաց փոխնախարարը։
2011թ. ՀՀ—ում իրականացված ընտրանքային հետազոտության տվյալների համաձայն, 18—45 տարեկան կանանց շրջանում անպտղության ցուցանիշը կազմում է մոտ 16.8%, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ 5.2%։

Ըստ հաշվարկների, զույգերի համար անպտղության միջին ցուցանիշը ընդունվում է 16,8%։ «Միաժամանակ, անպտղության բուժումը, վերարտադրողականության օժանդակ տեխնոլոգիաների կիրառմամբ, ծախսատար է եւ ունի շատ բարձր արժեք, ինչը այդ ծառայություններից օգտվելը անմատչելի է դարձնում անապահովության գնահատման համակարգում ընդգրկված բնակչության խմբերի համար»,–ասաց Ս. Խաչատրյանը՝ նկատելով, որ գործադիրն ընդունած որոշմամբ փորձում է փոխել իրավիճակը։

Ովքե՞ր են շահառուները

Ըստ հաստատված նախագծի, պետության կողմից երաշխավորված անվճար պայմաններով վերարտադրողականության օժանդակ տեխնոլոգիաներից օգտվելու իրավունք ունեն անապահովության գնահատման համակարգում ընդգրկված 30.00 եւ ավելի բարձր անապահովության միավոր ունեցող նպաստառու կանայք ու նրանց ամուսինները։

Իսկ արտոնյալ պայմաններով վերարտադրողականության օժանդակ տեխնոլոգիաներից օգտվելու իրավունք ունեն անապահովության գնահատման համակարգում ընդգրկված 10.00—ից մինչեւ 30.00 անապահովության միավոր ունեցող նպաստառու կանայք ու նրանց ամուսինները։

Ի դեպ, կառավարության որոշման համաձայն, շահառուները պետք է միաժամանակ բավարարեն հետեւյալ հիմնական պահանջներին. այն է՝ ամուսինները կամ ամուսիններից մեկը ՀՀ քաղաքացի պետք է լինի, եւ ամուսնությունը պետք է գրանցված լինի ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով։ Ամուսինները պետք է գրավոր համաձայնություն տան։

Հիմնական մի պահանջ էլ կա. եթե ամուսինները (կամ նրանցից մեկը) 2 եւ ավելի տարի տառապում են անպտղությամբ ու վերարտադրողական օժանդակ տեխնոլոգիաների կիրառման բժշկական ցուցումներ կան՝ տրված վերարտադրողաբանական բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակի իրականացման լիցենզիա ունեցող բժշկական կազմակերպության կողմից։ Նաեւ՝ եթե կինը պատկանում է 20—40 տարիքային խմբին։

Անվճարի կամ արտոնյալի ծավալները

Պետության կողմից երաշխավորված անվճար կամ արտոնյալ պայմաններով վերարտադրողականության օժանդակ տեխնոլոգիաների կիրառմամբ բժշկական օգնության ծավալներն էլ է սահմանել կառավարությունը։

Եթե արտամարմնային բեղմնավորման վերաբերյալ բժշկի գրավոր հիմնավորում կա, ապա վերարտադրողականության օժանդակ տեխնոլոգիաներ կկիրառվեն՝ ամուսնու կամ դոնորական սերմով արհեստական սերմնավորման մեթոդով (առավելագույնը 6 փորձ)։ Բուժօգնության եւ սպասարկման ուղեգիրը միեւնույն շահառուին տրամադրվում է միայն մեկ անգամ։ Ուղեգիրը կարող է ներկայացվել բժշկական կազմակերպություն տրման օրվանից 60 օրացուցային օրվա ընթացքում։

Հստակեցնենք, որ «պետության կողմից երաշխավորված անվճար կամ արտոնյալ պայմաններով վերարտադրողականության օժանդակ տեխնոլոգիաների կիրառմամբ բժշկական օգնությունն ու սպասարկումը չեն ներառում արտամարմնային բեղմնավորումն ու փոխնակ մայրությունը»։

Շահառուն հենց ինքը կընտրի

Ինչեւէ, ուղեգրելու նպատակով առողջապահության նախարարությունում կստեղծվի հանձնաժողով։ Դիմումատուն փաստաթղթերը կներկայացնի եւ կուղեգրվի բժշկական կազմակերպություն։ Ի միջի այլոց, վերջինիս ընտրությունը հենց շահառուն կանի։ Բայց դա կարող է լինել միայն այն բժշկական կազմակերպությունը, որի հետ տվյալ տարում առողջապահության նախարարությունն ունի պետության կողմից երաշխավորված անվճար կամ արտոնյալ բժշկական օգնության եւ սպասարկման համապատասխան տեսակի ծառայություն մատուցելու վերաբերյալ կնքված պայմանագիր։

Տեղեկացնենք, որ շահառուների դիմումները կքննարկվեն 7 աշխատանքային օրում, լրացուցիչ ուսումնասիրության կարիք ունեցող դիմումները կքննարկվեն 10 աշխատանքային օրում։ Շահառուն կարող է մասնակցել դիմումի քննարկմանը։ Հանձնաժողովի եզրակացությունը կընդունվի բաց քվեարկությամբ՝ նիստի մասնակիցների կեսից ավելիի ձայներով։ Ձայների հավասարության դեպքում հանձնաժողովի նախագահի ձայնը վճռորոշ է։

Հանձնաժողովի կողմից դիմումատուն գրավոր պետք է անպայման տեղեկացվի վերարտադրողականության օժանդակ տեխնոլոգիայի ընտրված մեթոդի արդյունավետության եւ հնարավոր ելքի մասին։
Ակնկալվում է, որ որոշումը կնպաստի մեր երկրում ծնելիության աճին։

Արմենուհի ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ