Դեղերի նկարագրություն
«Սպասման ժամկետը» կարող է կյանք փրկել
Մենք երեկ տեղեկացրել էինք, որ այսուհետ վարչական պատասխանատվության կենթարկվեն բոլոր այն բժիշկները, ովքեր կխախտեն հղիության արհեստական ընդհատման օրենքի պահանջները։ Եվ տեղեկացրել էինք, որ, մասնավորապես, սեռով պայմանավորված ընդհատումներ թույլ չեն տրվելու՝ ծնելիության մակարդակը չնվազեցնելու եւ ժողովրդագրական վիճակը չխաթարելու համար։ Բայց այնպես չէ, որ ընդհանրապես հղիության արհեստական ընդհատումներ (աբորտ) թույլ չեն տրվելու։
Ըստ առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանի, օրենքի համապատասխան հոդվածը հետեւյալ խմբագրությամբ է շարադրված։ Այն է՝ յուրաքանչյուր կին ունի աբորտի իրավունք։ Հղիության արհեստական ընդհատումը կկատարվի կնոջ գրավոր դիմումի համաձայն, բայց մինչեւ 12 շաբաթական հղիության ժամկետը։ Բժշկական ցուցումների դեպքում ընդհատումը, մինչեւ 12 շաբաթական հղիության ժամկետը, դարձյալ կնոջ գրավոր համաձայնությամբ կարվի։ Իսկ 12—ից մինչեւ 22 շաբաթական հղիության ժամկետը՝ կատարվում է բացառապես բժշկական (ներառյալ սեռի հետ կապված հիվանդության ժառանգման հավանականության դեպքում) կամ սոցիալական ցուցումների առկայության դեպքում՝ կնոջ գրավոր համաձայնությամբ։
Նշվում է նաեւ, որ սեռով պայմանավորված 12—ից մինչեւ 22 շաբաթական ընդհատումն արգելվում է ընդհանրապես, եթե չկա բժշկի կողմից բԺշկական կամ սոցիալական որեւէ ցուցում։ Նկատենք, որ կառավարությունը հաստատել է հղիության արհեստական ընդհատման կարգն ու պայմանները, ներառյալ՝ ընդհատման հակացուցումները եւ անհրաժեշտ հետազոտությունների ցանկը, ընդհատման բժշկական եւ սոցիալական ցուցումների ցանկը, մինչեւ 12 շաբաթական ընդհատման համար հղի կնոջ կողմից ներկայացվող գրավոր դիմումի ձեւը, բժշկական կամ սոցիալական ցուցումներից ելնելով ընդհատման համար հղի կնոջ կամ նրա օրինական ներկայացուցչի կողմից ներկայացվող գրավոր համաձայնության ձեւը։
Եթե հղիության արհեստական ընդհատման համար դիմում է անչափահասը (օրենքով նախատեսված լրիվ գործունակություն ձեռք չբերելու դեպքերում), ապա դա կատարվում է նրա օրինական ներկայացուցիչների գրավոր համաձայնությամբ, իսկ դրա անհնարինության դեպքում՝ առողջապահական հաստատության գործադիր մարմնի ղեկավարի համապատասխան ակտով ստեղծված մշտապես գործող բժշկական հանձնաժողովի որոշման հիման վրա։
Եթե հղիությունը մինչեւ 12 շաբաթական է, եւ կինը դիմում է երեխայից ազատվելու համար, ապա ընդհատումից առաջ բժիշկը իրեն դիմած հղի կնոջը պարտավոր է տրամադրել ընդհատման վերաբերյալ վերջնական որոշում կայացնելու ժամանակահատված՝ երեք օրացուցային օր ժամկետով։ Ընդհատման բժշկական միջամտությունը իրականացնելուց անմիջապես առաջ բժիշկը պարտավոր է կնոջը տրամադրել անվճար խորհրդատվություն ընդհատման հնարավոր բացասական հետեւանքների վերաբերյալ, ինչի մասին բժիշկը գրառում է կատարում կնոջ բժշկական փաստաթղթերում, եւ կինն էլ ստորագրությամբ հաստատում է, որ տեղյակ է այդ ամենի մասին։
Այս բոլոր պահանջները խախտողները կենթարկվեն վարչական պատասխանատվության։ Օրինակ՝ բժշկի կողմից աբորտից առաջ կնոջը հղիության արհեստական ընդհատման հնարավոր բացասական հետեւանքների վերաբերյալ անվճար խորհրդատվություն չտրամադրելը կամ խորհրդատվություն տրամադրելու մասին բժշկական փաստաթղթերում գրառումներ չկատարելը առաջացնում է տուգանքի նշանակում՝ սահմանված նվազագույն աշխատավարձի 40—50—ապատիկի չափով։ Եթե բժիշկը աբորտի ցանկությամբ դիմած կնոջը չի տալիս վերջնական որոշում կայացնելու ժամանակահատվածը, ապա այս դեպքում էլ տուգանքի չափը նվազագույն աշխատավարձի 80—100—ապատիկի չափն է։ Եթե բժիշկը այս դեպքերով սխալ արարքը կրկնի մեկ տարվա ընթացքում, ապա կվճարի տուգանքի կրկնապատիկի չափով։
Բժիշկը կարող է տուգանվել նաեւ այն դեպքում, եթե աբորտը թույլատրելի է, բայց ինքը կնոջից կամ նրա օրինական ներկայացուցչից գրավոր դիմում կամ գրավոր համաձայնություն չի ստացել։ Նվազագույն աշխատավարձի 80—100—ապատիկի չափով է տուգանքը։ 90—100—ապատիկի չափով էլ կտուգանվի այն դեպքում, եթե աբորտն արել է առանց բժշկական հանձնաժողովի որոշման։
Ի դեպ, ներկայումս սեռով պայմանավորված հղիության արհեստական ընդհատումը արգելող օրենսդրություն ունեն ԱՄՆ–ի 8 նահանգներ (Հյուսիսային Դակոթա, Հարավային Դակոթա, Օկլահոմա, Իլինոյս, Արիզոնա, Փենսիլվանիա, Կանզաս, Հյուսիսային Կարոլինա), Չինաստանը, Կոսովոն, Վիետնամը, Նեպալը։
Հղիության արհեստական ընդհատման համար դիմած կնոջը շատ երկրներում են ժամանակ տալիս մտածելու, եւ այդ, այսպես ասենք, սպասման ժամկետը տարբեր երկրներում տարբեր է։ Օրինակ՝ Գերմանիայում 3 օր է, Նիդեռլանդներում՝ 5 օր, Իտալիայում, Ֆրանսիայում՝ 7 օր, Բելգիայում՝ 6 օր, ԱՄՆ—ում՝ 18 ժամից մինչեւ 3 օր։ Ու տարբեր երկրներ տարբեր վիճակագրություն ունեն, թե այդ ժամկետները ինչքան փոքրիկներ են նվիրել աշխարհին։
Արմենուհի ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ
Ըստ առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանի, օրենքի համապատասխան հոդվածը հետեւյալ խմբագրությամբ է շարադրված։ Այն է՝ յուրաքանչյուր կին ունի աբորտի իրավունք։ Հղիության արհեստական ընդհատումը կկատարվի կնոջ գրավոր դիմումի համաձայն, բայց մինչեւ 12 շաբաթական հղիության ժամկետը։ Բժշկական ցուցումների դեպքում ընդհատումը, մինչեւ 12 շաբաթական հղիության ժամկետը, դարձյալ կնոջ գրավոր համաձայնությամբ կարվի։ Իսկ 12—ից մինչեւ 22 շաբաթական հղիության ժամկետը՝ կատարվում է բացառապես բժշկական (ներառյալ սեռի հետ կապված հիվանդության ժառանգման հավանականության դեպքում) կամ սոցիալական ցուցումների առկայության դեպքում՝ կնոջ գրավոր համաձայնությամբ։
Նշվում է նաեւ, որ սեռով պայմանավորված 12—ից մինչեւ 22 շաբաթական ընդհատումն արգելվում է ընդհանրապես, եթե չկա բժշկի կողմից բԺշկական կամ սոցիալական որեւէ ցուցում։ Նկատենք, որ կառավարությունը հաստատել է հղիության արհեստական ընդհատման կարգն ու պայմանները, ներառյալ՝ ընդհատման հակացուցումները եւ անհրաժեշտ հետազոտությունների ցանկը, ընդհատման բժշկական եւ սոցիալական ցուցումների ցանկը, մինչեւ 12 շաբաթական ընդհատման համար հղի կնոջ կողմից ներկայացվող գրավոր դիմումի ձեւը, բժշկական կամ սոցիալական ցուցումներից ելնելով ընդհատման համար հղի կնոջ կամ նրա օրինական ներկայացուցչի կողմից ներկայացվող գրավոր համաձայնության ձեւը։
Եթե հղիության արհեստական ընդհատման համար դիմում է անչափահասը (օրենքով նախատեսված լրիվ գործունակություն ձեռք չբերելու դեպքերում), ապա դա կատարվում է նրա օրինական ներկայացուցիչների գրավոր համաձայնությամբ, իսկ դրա անհնարինության դեպքում՝ առողջապահական հաստատության գործադիր մարմնի ղեկավարի համապատասխան ակտով ստեղծված մշտապես գործող բժշկական հանձնաժողովի որոշման հիման վրա։
Եթե հղիությունը մինչեւ 12 շաբաթական է, եւ կինը դիմում է երեխայից ազատվելու համար, ապա ընդհատումից առաջ բժիշկը իրեն դիմած հղի կնոջը պարտավոր է տրամադրել ընդհատման վերաբերյալ վերջնական որոշում կայացնելու ժամանակահատված՝ երեք օրացուցային օր ժամկետով։ Ընդհատման բժշկական միջամտությունը իրականացնելուց անմիջապես առաջ բժիշկը պարտավոր է կնոջը տրամադրել անվճար խորհրդատվություն ընդհատման հնարավոր բացասական հետեւանքների վերաբերյալ, ինչի մասին բժիշկը գրառում է կատարում կնոջ բժշկական փաստաթղթերում, եւ կինն էլ ստորագրությամբ հաստատում է, որ տեղյակ է այդ ամենի մասին։
Այս բոլոր պահանջները խախտողները կենթարկվեն վարչական պատասխանատվության։ Օրինակ՝ բժշկի կողմից աբորտից առաջ կնոջը հղիության արհեստական ընդհատման հնարավոր բացասական հետեւանքների վերաբերյալ անվճար խորհրդատվություն չտրամադրելը կամ խորհրդատվություն տրամադրելու մասին բժշկական փաստաթղթերում գրառումներ չկատարելը առաջացնում է տուգանքի նշանակում՝ սահմանված նվազագույն աշխատավարձի 40—50—ապատիկի չափով։ Եթե բժիշկը աբորտի ցանկությամբ դիմած կնոջը չի տալիս վերջնական որոշում կայացնելու ժամանակահատվածը, ապա այս դեպքում էլ տուգանքի չափը նվազագույն աշխատավարձի 80—100—ապատիկի չափն է։ Եթե բժիշկը այս դեպքերով սխալ արարքը կրկնի մեկ տարվա ընթացքում, ապա կվճարի տուգանքի կրկնապատիկի չափով։
Բժիշկը կարող է տուգանվել նաեւ այն դեպքում, եթե աբորտը թույլատրելի է, բայց ինքը կնոջից կամ նրա օրինական ներկայացուցչից գրավոր դիմում կամ գրավոր համաձայնություն չի ստացել։ Նվազագույն աշխատավարձի 80—100—ապատիկի չափով է տուգանքը։ 90—100—ապատիկի չափով էլ կտուգանվի այն դեպքում, եթե աբորտն արել է առանց բժշկական հանձնաժողովի որոշման։
Ի դեպ, ներկայումս սեռով պայմանավորված հղիության արհեստական ընդհատումը արգելող օրենսդրություն ունեն ԱՄՆ–ի 8 նահանգներ (Հյուսիսային Դակոթա, Հարավային Դակոթա, Օկլահոմա, Իլինոյս, Արիզոնա, Փենսիլվանիա, Կանզաս, Հյուսիսային Կարոլինա), Չինաստանը, Կոսովոն, Վիետնամը, Նեպալը։
Հղիության արհեստական ընդհատման համար դիմած կնոջը շատ երկրներում են ժամանակ տալիս մտածելու, եւ այդ, այսպես ասենք, սպասման ժամկետը տարբեր երկրներում տարբեր է։ Օրինակ՝ Գերմանիայում 3 օր է, Նիդեռլանդներում՝ 5 օր, Իտալիայում, Ֆրանսիայում՝ 7 օր, Բելգիայում՝ 6 օր, ԱՄՆ—ում՝ 18 ժամից մինչեւ 3 օր։ Ու տարբեր երկրներ տարբեր վիճակագրություն ունեն, թե այդ ժամկետները ինչքան փոքրիկներ են նվիրել աշխարհին։
Արմենուհի ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ