Գործադիրը երեկվա նիստում ՀՀ 2015—2019թթ. կարիքների համար առողջապահության նախարարության կողմից ամերիկյան «Էլայ Լիլլի եւ Քամփնի» ընկերության արտադրության ինսուլին լիզպրո 100ՄՄ/մլ եւ ինսուլին մարդու իզոֆան (ռեկոմբինանտ) 100ՄՄ/մլ դեղերի գնումների գործընթացը կազմակերպելու որոշում ընդունեց։ Գնումներն արվելու են ամերիկյան ընկերության հայաստանյան գործընկեր «ՄԼՆ—ֆարմ» ընկերության միջոցով՝ «Էլայ Լիլլի եւ Քամփնի» ընկերության առաջարկած գների համաձայն։

Ըստ առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանի, որոշումը պայմանավորված է շաքարային դիաբետով տառապող երեխաներին եւ երիտասարդներին անվճար ինսուլին ստանալու իրավունքի իրացումը պատշաճ մակարդակով ապահովելու անհրաժեշտությամբ։

Ըստ նախարարի, շաքարային դիաբետը երեխաների եւ երիտասարդների շրջանում առավել տարածված քրոնիկական մետաբոլիկ հիվանդություն է, որը ինչպես ամբողջ աշխարհում, այնպես էլ մեր երկրում, ցավոք, ունի աճի միտում։ Դեռ 2014 թ. առողջապահության նախարարի հրամանով հաստատվել է շաքարային դիաբետով հիվանդ երեխաների բժշկական օգնության եւ սպասարկման բարելավման ծրագիր եւ 2015—2020 թթ. գործողությունների ժամանակացույց։ Ըստ վիճակագրական տվյալների, 2010թ. համեմատությամբ 2014թ. արձանագրվել է հիվանդության 37% աճ։ Ներկայումս հանրապետությունում գրանցված շաքարային դիաբետ ունեցող երեխաների 31%—ը սոցիալապես անապահով ընտանիքից են, 5%—ը միակողմանի կամ երկկողմանի ծնողազուրկ, իսկ 3%—ը կազմում են նրանք, ում ընտանիքում շաքարային դիաբետ ունեցող երեխաները մեկից ավելի են։

Նախարարը տեղեկացրեց նաեւ, որ Հայաստանում շաքարային դիաբետ ունեցող երեխաները, ի տարբերություն այլ՝ լայն տարածում ունեցող առողջական խնդիրներ ունեցող երեխաների, միջազգային, հասարակական կազմակերպությունների կամ տարածքային կառավարման մարմինների որեւէ առողջական ծրագրում ներգրավված չեն։ Ներկայումս պետությունը նրանց ապահովում է կարճատեւ ազդեցության ինսուլին սրվակներով, ինչը բուժական արդյունավետություն չունի, քանի որ երեխաների եւ երիտասարդների 68%—ը տարին նվազագույնը մեկ անգամ ունենում են խորը հիպոգլիկեմիաներ եւ հոսպիտալացվում են։ «Մինչդեռ ինսուլին լիզպրո քարտրիջների օգտագործումը հնարավորություն է տալիս կանխարգելել խորը հիպոգլիկեմիաների առաջացումը, որի շնորհիվ պետությունը այս ծրագրի իրականացման դեպքում կարող է արձանագրել էական տնտեսումներ»,—ասաց նախարարը։

Ի դեպ, Արմեն Մուրադյանի խոսքերով, ի տարբերություն ներկայումս օգտագործվող կարճատեւ ազդեցության ինսուլինի, որը ներարկվում է ուտելուց 30—45 րոպե առաջ, ինսուլին լիզպրոն կարելի է ներարկել ինչպես ուտելուց առաջ, այնպես էլ ուտելուց անմիջապես հետո՝ ընդունած սննդին համապատասխան։ Վերջինս հնարավորություն է տալիս ունենալ ավելի ճկուն սննդակարգ եւ օրվա ռեժիմ, ազատ լինել, քարտրիջներով ինսուլինը պահել պայուսակի մեջ կամ գրպանում, եւ ցանկացած վայրում՝ ուտելուն համապատասխան կատարել անհրաժեշտ ներարկումներ։

Միաժամանակ, կառավարության որոշմամբ նախատեսվում է մարդասիրական օգնության հիմունքներով առողջապահության նախարարությանը տրամադրվող բժշկական նշանակության ապրանքների՝ գրիչ ներարկիչ, ասեղների, գլիկոլիզացված հեմոգլոբինի սարքերի եւ նրա թեստերի, ինչպես նաեւ հանրային իրազեկման ծառայությունների մատուցում։

Որոշումն ուժի մեջ կմտնի պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից։
Այսպիսով, պետական բյուջեից հատկացվող միջոցների շրջանակներում 2015—2019թ. անխափան կապահովվի շաքարային դիաբետով տառապող երեխաների եւ երիտասարդների հակադիաբետիկ դեղի պահանջարկը 100%—ով։ Նաեւ՝ կբարելավվի դիաբետի կառավարման (ինքնահսկման) գործընթացը, երեխաների ծնողները կկարողանան ավելի ազատ օրվա ռեժիմ ունենալ եւ ավելի հանգիստ լինել։

Հավելենք, որ 2014թ. դեկտեմբերին առողջապահության նախարարության կողմից հայտարարվել է հակադիաբետիկ դեղերի ձեռքբերման գնման ընթացակարգ, որին հայտ է ներկայացրել միայն «Էլայ Լիլլի եւ Քամփնի» ընկերության հայաստանյան գործընկեր «ՄԼՆ Ֆարմ» ՍՊԸ—ն՝ հետեւյալ գներով՝ Ինսուլին լիզպրո 100 ՄՄ/մլ՝ 1 փամփուշտի համար 6500 ՀՀ դրամ (14.21 ԱՄՆ դոլար) եւ ինսուլին մարդու իզոֆան (ռեկոմբինանտ) 100 ՄՄ/մլ՝ 1 փամփուշտի համար 2790 (6.1 ԱՄՆ դոլար) ՀՀ դրամ։ Ստացված հայտի բացումից եւ գնահատումից հետո՝ պայմանագրի նախագծի շուրջ բանակցությունների ընթացքում ներկայացվում է նոր գնային առաջարկ եւ ծրագիր «Էլայ Լիլլի եւ Քամփնի» ընկերության կողմից։

Մասնավորապես, առողջապահության նախարարությանն է ներկայացվել ՀՀ—ում շաքարային դիաբետով տառապող երեխաների եւ երիտասարդների համար հնգամյա ծրագիր իրականացնելու առաջարկ, որտեղ բացի ապրանքային գնային իջեցված առաջարկներից, հաշվի է առնված հետագա բանակցությունների արդյունքները (ըստ սկզբնական առաջարկի (ինսուլին լիզպրո 100ՄՄ/մլ՝ 1 փամփուշտի համար 9 ԱՄՆ դոլար եւ ինսուլին մարդու իզոֆան (ռեկոմբինանտ) 100 ՄՄ/մլ՝ 1 փամփուշտի համար 5 ԱՄՆ դոլար) (ինսուլին լիզպրո 100 ՄՄ/մլ՝ 1 փամփուշտի համար 8.5 ԱՄՆ դոլար եւ ինսուլին մարդու իզոֆան (ռեկոմբինանտ) 100 ՄՄ/մլ՝ 1 փամփուշտի համար 4.7 ԱՄՆ դոլար), նշված է նաեւ 5 տարիների ընթացքում իրականացվող ծրագրային ներդրումների մասին առաջարկ։

Արմենուհի ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ