Դեղերի արտադրության եւ շրջանառության ոլորտում Հայաստանի եւ Իրանի համագործակցությունը կարող է շատ շահավետ լինել երկու երկրի համար: NEWS.am Medicine-ի թղթակցի հետ զրույցում նման կարծիք է հայտնել Հայաստանի առողջապահության փոխնախարար Սերգեյ Խաչատրյանը:

Փորձենք պարզել, թե ինչ ուղղություններով կարող է զարգանալ այդ համագործակցությունը եւ ինչ այն կարող է տալ Հայաստանին եւ Իրանին:

Անցյալ տարվա վերջին Հայաստանի առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանն այցելել է դեղեր արտադրող իրանական ձեռնարկություններ եւ ծանոթացել նրանց հնարավորություններին եւ օգտագործվող տեխնոլոգիաներին: Իրանը մեծ քանակությամբ դեղեր է արտադրում. ավելին, տեղական արտադրությունը ծածկում է ներքին շուկայի պահանջարկի մոտավորապես 80 տոկոսը:

Իրանում դեղեր արտադրվում են GMP որակի ստանդարտներին համապատասխան, սակայն դրանց գները եվրոպականների եւ նույնիսկ ռուսականների համեմատ ցածր են: Բացի այդ, Թեհրանում է գտնվում Պաստերի ինստիտուտի աշխարհում միակ դուստր ձեռնարկությունը, եւ այնտեղ ոչ միայն գիտական հետազոտություններ են կատարում, այլեւ պատվաստանյութ են արտադրում:

Հայաստանն իր շուկայի դեղերի միայն 5 տոկոսն է արտադրում, մնացած բոլոր դեղերը ներմուծում է, հատկապես` Եվրոպայից եւ Ռուսաստանից: Եթե Հայաստանը սկսի դեղեր ներմուծել նաեւ Իրանից, դա կարող է օգնել` նվազեցնելու տեղական շուկայում դրանց գները: Ինչպես բացատրել է Սերգեյ Խաչատրյանը, եթե շուկայում որակյալ եւ ավելի էժան դեղեր հայտնվեն (իհարկե նախ անհրաժեշտ է հետազոտել դրանք), մնացած ընկերություններն ամենայն հավանականությամբ ստիպված կլինեն շտկել իրենց գները, հակառակ դեպքում չեն դիմանա մրցակցությանը:

Այն փաստը եւս, որ Իրանը Հայաստանի հարեւանն է, կարող է օգնել` նվազեցնելու շուկայում այնտեղից ներմուծվող դեղերի գները, չէ՞ որ մի բան է` դեղ ներմուծել հարեւան երկրից, մեկ այլ բան` աշխարհի այլ ծայրից:

Հայաստանն ինչո՞վ կարող է հետաքրքրել Իրանին:

Նախ եւ առաջ, ինչպես նշեց Սերգեյ Խաչատրյանը, Իրանը կարող է Հայաստանի դիրքն օգտագործել իր արտահանման ընդլայնման եւ ԵԱՏՄ-ի շուկա ելքի համար: Քանի որ Հայաստանը ԵԱՏՄ-ի անդամ է, այստեղ փաթեթավորված իրանական դեղամիջոցները կարող են միության այլ երկրներ արտահանվել արդեն որպես հայկական արտադրանք. դա, ինչպես նշեց փոխնախարարը, աշխարհում ընդունված պրակտիկա է:

Բացի այդ, Հայաստանում արտադրվում են դեղամիջոցներ, որոնք չեն արտադրվում Իրանում, այդ պատճառով Իրանին կարող է շահավետ լինել այդ դեղամիջոցները հարեւան երկրից ավելի ցածր գներով, ոչ թե այլ երկրներից ներմուծելը:

Ինչպես նշել է Սերգեյ Խաչատրյանը, այսօր արդեն երկու կողմն էլ քայլեր են ձեռնարկում ` հնարավորինս թեթեւացնելու մեր արտադրանքի մուտքն Իրան եւ հակառակը: Վերջերս իրանական պատվիրակությունը առողջապահության փոխնախարար Ռասոուլ Դինարվանդի գլխավորությամբ եղավ Հայաստանում, պատվիրակության կազմում նաեւ իրանական ընկերությունների ղեկավարներ կային, որոնք ծանոթացան հայ գործարարներին եւ կարողացան հետագա համագործակցության ուղիներ նախանշել: