Դեղերի նկարագրություն
Նոր մարտահրավերներին համահունչ
«Եվրասիական ասոցիացիայի 2—րդ համագումարի» շրջանակներում երկօրյա այցով Հայաստանում են գտնվում առողջապահական ոլորտի շուրջ 80 մասնագետներ եվրասիական երկրներից։ Համագումարը անցկացվում է երկրորդ անգամ արդեն Հայաստանում, ինչը ոչ միայն փորձի փոխանակման, այլեւ կրթական նշանակություն ունեցող հարթակ է եւ հնարավորություն է տալիս կրթական ծրագրեր մշակել ու հանդես գալ գիտական զեկույցներով։
Երկօրյա համագումարը մեկնարկեց երեկ, կառավարության ընդունելությունների տանը։
Ողջունելով համագումարի մասնակիցներին՝ ՀՀ առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանը կարեւորեց բժշկագիտության նվաճումները հետխորհրդային երկրների թերապեւտներին հասցնելու, ուսումնական ծրագրեր մշակելու եւ փորձի փոխանակումներ կազմակերպելու թերապեւտների եվրասիական ասոցիացիայի առաքելությունը։
Նախարարը նշեց, որ կյանքի որակի եւ մարտահրավերների փոփոխություններին համահունչ փոխվում են նաեւ առողջապահական համակարգերի առջեւ դրվող խնդիրներն ու նպատակները։
Արմեն Մուրադյանը համառոտ ներկայացրեց Հայաստանում իրականացվող կանխարգելիչ ծրագրերը։ Նա, մասնավորապես, անդրադարձավ կանխարգելիչ բժշկական հետազոտությունների՝ «CHECK—UP» ծրագրին, որն ուղղված է բնակչության շրջանում առանց առողջական գանգատների բժշկին դիմելու մշակույթի ձեւավորմանը։
«Այստեղ մեծ դերակատարություն ունեն թերապեւտները։ Մասնագետներ, որ, ի տարբերություն վիրաբույժների, տեւական ժամանակ են աշխատում հիվանդի հետ»,—ասաց նախարարը՝ կարեւորելով հիվանդություննների կանխարգելման գործում բնակչությանը գործընկեր դարձնելու նրանց դերակատարությունը։
Այսօր ամբողջ աշխահում առողջապահությունը դեմքով շրջվում է դեպի հանրային առողջապահություն՝ փորձելով հանրային առողջապահական ծրագրերի, առողջ ապրելակերպի միջոցով հաղթահարել հիվանդությունները։
Անդրադառնալով բժշկական շարունակական կրթության ապահովման խնդրին՝ Արմեն Մուրադյանը շեշտեց, որ Հայաստանում օրենսդրական ուժ է ստացել միջազգայնորեն ընդունված չափանիշներին եւ մեթոդաբանությանը համահունչ շարունակական մասնագիտական զարգացման (ՇՄԶ) կրեդիտային համակարգի եւ բուժաշխատողների հավաստագրման ներդրումը։
«Բացառություն չէ նաեւ այս համագումարը։ Մասնակիցներին կտրվի 16 կրեդիտ»,— ասաց բանախոսը՝ վստահություն հայտնելով, որ համագումարում քննարկվող թեմաները, մասնավորապես՝ սրտանոթային հիվանդությունների հետ կապված քննարկումները կնպաստեն Հայաստանում ամեն երկրորդ մարդու մահվան պատճառ հանդիսացող այդ չարիքի դեմ պայքարն ավելի ժամանակակից միջոցներով իրականացնել։
«Այս համագումարը մեզ համար խիստ կարեւոր է, եւ մենք ողջունում ենք նման միջոցառումները»,–լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանը՝ նշելով, որ միջոցառմանը մասնակցում են 18 անվանի պրոֆեսորներ, ովքեր իրենց զեկույցներով համալրելու են հայաստանյան մասնագետների փորձը։
Կարեւորվեց նաեւ հակաբիոտիկների ռացիոնալ կիրառման խնդիրը։ Նշվեց, որ Ազգային ժողովն օրերս երրորդ ընթերցմամբ ընդունել է «Դեղերի մասին» ՀՀ նոր օրենքը, որով հակաբիոտիկների եւ այլ դեղերի շրջանառությունը չափագրվում է՝ նվազեցնելով ինչպես որակական ռիսկերը, այնպես էլ դեղերի հեռահար բացասական ազդեցությունը։
«Փաստացի այս գիտաժողովը ստանալու է ՀՀ առողջապահության նախարարության հավաստագրման կենտրոնի կողմից 16 կրեդիտ։ Շարունակական մասնագիտական զարգացման մասին նոր օրենքով 2021 թվականից բժիշկներն իրավունք են ունենալու բժշկել միայն համապատասխան կրեդիտների քանակը հավաքելու դեպքում։ Շարունակական զարգացումը ենթադրում է կրթական ծրագրերի մասնակցություն»,—ասաց նախարարը։
Միջազգային համագումարը կրեդիտավորված է, եւ բոլոր մասնակիցները ստանալու են շարունակական մասնագիտական զարգացման կրեդիտներ։
Համագումարի շրջանակում ԹԵԱ—ի միջոցառումների ընթացքում առաջին անգամ կանցկացվի արագընթաց նստաշրջանի նոր ձեւաչափ՝ դասախոսների հետ ուղղակի շփման հնարավորությամբ։ Ավանդույթի համաձայն, կանցկացվեն լիագումար նիստեր, պանելային բանավեճեր, արբանյակային սիմպոզիումներ, դպրոցներ եւ վարպետաց դասեր։
Քննարկվելու են թեմաներ, որոնք առնչվում են Եվրասիական մայր ցամաքի երկրներում համաճարակային իրավիճակի ուսումնասիրմանը, գիտականորեն հիմնավորված պրոֆիլակտիկ ծրագրերի ներկայացմանը, բուժման արդյունավետությանը եւ այլն։
Համաժողովի ընթացքում, Եվրոպայի եւ Ասիայի երկրներից մասնագետները կքննարկեն այսօր ամբողջ աշխարհում այժմեական առկա այն խնդիրները, ինչպիսիք են սրտի, թոքերի, երիկամների, եւ էնդոկրին համակարգի հիվանդությունները։ Հատուկ ուշադրություն կհատկացնեն հակաբիոտիկների սխալ օգտագործման եւ հակաբիոտիկակայունության խնդրին։
Թերապեւտների եվրասիական ասոցիացիայի առաջատար մասնագետների կողմից կընթանան նաեւ դասախոսություններ։ Կանցկացվի նաեւ երիտասարդ գիտնականների առաջին մրցույթը։
Կոնգրեսին պատվիրակների մասնակցության արդյունքում անվանական հավաստագրեր կտրամադրվեն, որտեղ նշված կլինի նրանց լսած դասախոսությունների ժամաքանակը եւ կրեդիտային միավորների համապատասխան թիվը։
Ինչպես լրագրողների հետ զրույցում ասաց թերապեւտների եվրասիական ասոցիացիայի նախագահ, Մոսկվայի Պիրոգովի անվան բժշկական համալսարանի ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Ալեքսանդր Հարությունովը, այս կազմակերպության նպատակն առողջապահության ոլորտում առկա խնդրների հաղթահարման, համակարգերի բարելավման, մարդկանց կյանքի տեւողությունը երկարացնելու եւ բուժման նորագույն մեթոդների, առաջատար տեխնոլոգիաների ներդրման գործում տարբեր երկրների բժիշկներին միավորելն է։ Ըստ նրա, մասնագիտական փորձի փոխանակումն այսօր չափազանց կարեւոր է մեր ժողովրդի առողջության պահպանման, արդյունավետ բուժման նոր մեթոդներին ծանոթանալու առումով։
Ինչպես նշեց Ա. Հարությունովը, համագումարին մասնակցում են Հայաստանի, Ռուսաստանի Դաշնության, Ղազախստանի, Ղրղըզստանի եւ Տաջիկստանի ներկայացուցիչներ։ Սակայն ասոցիացիայում ընդգրկված են նաեւ թերապեւտներ Ուզբեկստանից, Մոլդովայից եւ Մոնղոլիայից, իսկ մուտքի բանակցություններ են անցկացվում Իրանի եւ Վիետնամի հետ։
Նշենք, որ ասոցիացիայի նախագահ Ալեքսանդր Հարությունովը առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանին առողջապահական համակարգի զարգացման գործում ունեցած անգնահատելի ներդրման համար պարգեւատրեց ասոցիացիայի բարձրագույն շքանշանով։ Իսկ Ռուսաստանի Դաշնության թերապեւտների ասոցիացիայի կողմից նախարարին հանձնվեց անվանական ոսկե պարգեւ՝ բժշկագիտության ոլորտում ունեցած ավանդի համար։
Լուսինե ՆԱԶԱՐՅԱՆ
Երկօրյա համագումարը մեկնարկեց երեկ, կառավարության ընդունելությունների տանը։
Ողջունելով համագումարի մասնակիցներին՝ ՀՀ առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանը կարեւորեց բժշկագիտության նվաճումները հետխորհրդային երկրների թերապեւտներին հասցնելու, ուսումնական ծրագրեր մշակելու եւ փորձի փոխանակումներ կազմակերպելու թերապեւտների եվրասիական ասոցիացիայի առաքելությունը։
Նախարարը նշեց, որ կյանքի որակի եւ մարտահրավերների փոփոխություններին համահունչ փոխվում են նաեւ առողջապահական համակարգերի առջեւ դրվող խնդիրներն ու նպատակները։
Արմեն Մուրադյանը համառոտ ներկայացրեց Հայաստանում իրականացվող կանխարգելիչ ծրագրերը։ Նա, մասնավորապես, անդրադարձավ կանխարգելիչ բժշկական հետազոտությունների՝ «CHECK—UP» ծրագրին, որն ուղղված է բնակչության շրջանում առանց առողջական գանգատների բժշկին դիմելու մշակույթի ձեւավորմանը։
«Այստեղ մեծ դերակատարություն ունեն թերապեւտները։ Մասնագետներ, որ, ի տարբերություն վիրաբույժների, տեւական ժամանակ են աշխատում հիվանդի հետ»,—ասաց նախարարը՝ կարեւորելով հիվանդություննների կանխարգելման գործում բնակչությանը գործընկեր դարձնելու նրանց դերակատարությունը։
Այսօր ամբողջ աշխահում առողջապահությունը դեմքով շրջվում է դեպի հանրային առողջապահություն՝ փորձելով հանրային առողջապահական ծրագրերի, առողջ ապրելակերպի միջոցով հաղթահարել հիվանդությունները։
Անդրադառնալով բժշկական շարունակական կրթության ապահովման խնդրին՝ Արմեն Մուրադյանը շեշտեց, որ Հայաստանում օրենսդրական ուժ է ստացել միջազգայնորեն ընդունված չափանիշներին եւ մեթոդաբանությանը համահունչ շարունակական մասնագիտական զարգացման (ՇՄԶ) կրեդիտային համակարգի եւ բուժաշխատողների հավաստագրման ներդրումը։
«Բացառություն չէ նաեւ այս համագումարը։ Մասնակիցներին կտրվի 16 կրեդիտ»,— ասաց բանախոսը՝ վստահություն հայտնելով, որ համագումարում քննարկվող թեմաները, մասնավորապես՝ սրտանոթային հիվանդությունների հետ կապված քննարկումները կնպաստեն Հայաստանում ամեն երկրորդ մարդու մահվան պատճառ հանդիսացող այդ չարիքի դեմ պայքարն ավելի ժամանակակից միջոցներով իրականացնել։
«Այս համագումարը մեզ համար խիստ կարեւոր է, եւ մենք ողջունում ենք նման միջոցառումները»,–լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանը՝ նշելով, որ միջոցառմանը մասնակցում են 18 անվանի պրոֆեսորներ, ովքեր իրենց զեկույցներով համալրելու են հայաստանյան մասնագետների փորձը։
Կարեւորվեց նաեւ հակաբիոտիկների ռացիոնալ կիրառման խնդիրը։ Նշվեց, որ Ազգային ժողովն օրերս երրորդ ընթերցմամբ ընդունել է «Դեղերի մասին» ՀՀ նոր օրենքը, որով հակաբիոտիկների եւ այլ դեղերի շրջանառությունը չափագրվում է՝ նվազեցնելով ինչպես որակական ռիսկերը, այնպես էլ դեղերի հեռահար բացասական ազդեցությունը։
«Փաստացի այս գիտաժողովը ստանալու է ՀՀ առողջապահության նախարարության հավաստագրման կենտրոնի կողմից 16 կրեդիտ։ Շարունակական մասնագիտական զարգացման մասին նոր օրենքով 2021 թվականից բժիշկներն իրավունք են ունենալու բժշկել միայն համապատասխան կրեդիտների քանակը հավաքելու դեպքում։ Շարունակական զարգացումը ենթադրում է կրթական ծրագրերի մասնակցություն»,—ասաց նախարարը։
Միջազգային համագումարը կրեդիտավորված է, եւ բոլոր մասնակիցները ստանալու են շարունակական մասնագիտական զարգացման կրեդիտներ։
Համագումարի շրջանակում ԹԵԱ—ի միջոցառումների ընթացքում առաջին անգամ կանցկացվի արագընթաց նստաշրջանի նոր ձեւաչափ՝ դասախոսների հետ ուղղակի շփման հնարավորությամբ։ Ավանդույթի համաձայն, կանցկացվեն լիագումար նիստեր, պանելային բանավեճեր, արբանյակային սիմպոզիումներ, դպրոցներ եւ վարպետաց դասեր։
Քննարկվելու են թեմաներ, որոնք առնչվում են Եվրասիական մայր ցամաքի երկրներում համաճարակային իրավիճակի ուսումնասիրմանը, գիտականորեն հիմնավորված պրոֆիլակտիկ ծրագրերի ներկայացմանը, բուժման արդյունավետությանը եւ այլն։
Համաժողովի ընթացքում, Եվրոպայի եւ Ասիայի երկրներից մասնագետները կքննարկեն այսօր ամբողջ աշխարհում այժմեական առկա այն խնդիրները, ինչպիսիք են սրտի, թոքերի, երիկամների, եւ էնդոկրին համակարգի հիվանդությունները։ Հատուկ ուշադրություն կհատկացնեն հակաբիոտիկների սխալ օգտագործման եւ հակաբիոտիկակայունության խնդրին։
Թերապեւտների եվրասիական ասոցիացիայի առաջատար մասնագետների կողմից կընթանան նաեւ դասախոսություններ։ Կանցկացվի նաեւ երիտասարդ գիտնականների առաջին մրցույթը։
Կոնգրեսին պատվիրակների մասնակցության արդյունքում անվանական հավաստագրեր կտրամադրվեն, որտեղ նշված կլինի նրանց լսած դասախոսությունների ժամաքանակը եւ կրեդիտային միավորների համապատասխան թիվը։
Ինչպես լրագրողների հետ զրույցում ասաց թերապեւտների եվրասիական ասոցիացիայի նախագահ, Մոսկվայի Պիրոգովի անվան բժշկական համալսարանի ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Ալեքսանդր Հարությունովը, այս կազմակերպության նպատակն առողջապահության ոլորտում առկա խնդրների հաղթահարման, համակարգերի բարելավման, մարդկանց կյանքի տեւողությունը երկարացնելու եւ բուժման նորագույն մեթոդների, առաջատար տեխնոլոգիաների ներդրման գործում տարբեր երկրների բժիշկներին միավորելն է։ Ըստ նրա, մասնագիտական փորձի փոխանակումն այսօր չափազանց կարեւոր է մեր ժողովրդի առողջության պահպանման, արդյունավետ բուժման նոր մեթոդներին ծանոթանալու առումով։
Ինչպես նշեց Ա. Հարությունովը, համագումարին մասնակցում են Հայաստանի, Ռուսաստանի Դաշնության, Ղազախստանի, Ղրղըզստանի եւ Տաջիկստանի ներկայացուցիչներ։ Սակայն ասոցիացիայում ընդգրկված են նաեւ թերապեւտներ Ուզբեկստանից, Մոլդովայից եւ Մոնղոլիայից, իսկ մուտքի բանակցություններ են անցկացվում Իրանի եւ Վիետնամի հետ։
Նշենք, որ ասոցիացիայի նախագահ Ալեքսանդր Հարությունովը առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանին առողջապահական համակարգի զարգացման գործում ունեցած անգնահատելի ներդրման համար պարգեւատրեց ասոցիացիայի բարձրագույն շքանշանով։ Իսկ Ռուսաստանի Դաշնության թերապեւտների ասոցիացիայի կողմից նախարարին հանձնվեց անվանական ոսկե պարգեւ՝ բժշկագիտության ոլորտում ունեցած ավանդի համար։
Լուսինե ՆԱԶԱՐՅԱՆ