Հայաստանում 2017 թվականի հունվարի 1—ի դրությամբ դիսպանսերային դիտարկման մեջ է թմրամիջոց գործածող 6010 մարդ։ Այս մասին «Արմենպրեսի» մամուլի սրահում հրավիրված ասուլիսում նշեց ՀՀ ԱՆ նարկոլոգիական հանրապետական կենտրոնի բուժական գծով տեղակալ Ասյա Գրիգորյանը։ Նրա փոխանցմամբ, նրանցից 2 հազար 343—ն օփիոիդներ գործածողներ են, 3 հազար 665—ը՝ կանաբիոիդներ, 2—ը՝ կոկաին։
Թմրամիջոց օգտագործողների տարիքային սանդղակն այս տարի փոքր—ինչ փոխվել է։ Թմրամիջոց օգտագործողների խմբում ավելացել է 16—17 տարեկան երեխաների թիվը։

«16 տարեկան 3 հոգի ունենք, 18 տարեկան՝ 91, իսկ 19—27 տարեկանների թիվը հասնում է 957—ի։ Հիմնական թիրախային տարիքը համարվում է 28—49 տարեկանը, որոնք կազմում են 3 հազար 806 մարդ։ Ունենք 65 տարեկանից բարձր 60 հաշվառված անձ։ Կանանց թիվը թմրամիջոց գործածողների մեջ եւս ավելացել է, կանաբիոիդներ գործածող 3 կին կա՝ 17—18 տարեկանի սանդղակում, 11 հոգի էլ 29 տարեկան ունենք»,–ասաց Ասյա Գրիգորյանը։

Նա նշեց, որ թմրամիջոցներ օգտագործողների թվի ավելացումը խնդիր է ամբողջ աշխարհում, Հայաստանն էլ դրանից զերծ չէ։ Մեր երկրում թմրամիջոց օգտագործողները տարբեր սոցիալական խմբեր են ներկայացնում, նրանց թվում կան ե՛ւ սոցիալապես անապահովներ, ե՛ւ բավական ապահովված մարդիկ։

ՀՀ ԱՆ գլխավոր նարկոլոգ Պետրոս Սեմերջյանի խոսքով, բուժական ծախսերը ՀՀ քաղաքացիների համար իրականացվում են ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից։ Կա բուժման երկու ձեւ. կամավոր եւ պարտադիր։ Կամավորը, երբ ինքնուրույն են դիմում բժշկական հաստատություն եւ իրենց գրավոր դիմումի համաձայն ստանում բուժում։ Կա նաեւ հարկադիր, երբ բուժումն իրականացվում է դատարանի որոշմամբ։ Պետրոս Սեմերջյանը նշեց, որ նման դեպքերը շատ քիչ են։

«Ամեն հիվանդի բուժման ծախսը յուրաքանչյուր օրվա համար կազմում է 9 հազար 900 դրամ։ Ամենաշատ դիսպանսեր գրանցվածների թիվն այս տարի է։ Վերջին 7—8 տարիներին թմրամիջոցներ օգտագործողների թվի աճը միջինը կազմել է 9 տոկոս, իսկ 2016—17—ի անցումը կազմել է 10 տոկոս»,—ասաց նարկոլոգը։

Անդրադառնալով բուժմանը՝ Պետրոս Սեմերջյանը նշեց, որ բուժման պրոցեսը տեւում է 20 օր։ Հիվանդը բուժվում է, սակայն թմրամիջոցին վերադառնալու կրկնությունները չեն բացառվում։ Բուժումից բացի, շատ կարեւոր է շրջապատը։

«Նույն ընկերներ, նույն շրջապատ, հետեւաբար կրկնության հավանականությունը մեծ է։ Այդ իսկ պատճառով հետագա հսկողություն է անհրաժեշտ»,—ասաց նա։

Ինչպես տեղեկացրին ՀՀ առողջապահության նախարարությունից, Հայաստանի Հանրապետությունում 2017 թվականի հունվարի 1—ի դրությամբ հաշվառված թմրամոլների թիվը կազմում է 6010։ Նրանցից 2343—ը ափիոնային թմրամոլներ են, որոնցից 52—ը՝ կանայք, 3665—ը՝ կանաբինոիդային թմրամոլները, որոնցից 43—ը կանայք, 2—ը՝ կոկաինային թմրամոլներ։ Հաշվառվածներից 63%—ը 28—49 տարեկան են, 18% —ը՝ 50—64 տարեկան, 16%—ը՝ 19—27 տարեկան, մնացածը՝ 65 եւ բարձր տարիքի եւ մինչեւ 18 տարեկան անձինք։

Տարածվածությամբ 1—ին տեղը Երեւանն է՝ 3173 կամ 53%, 2–րդը Արմավիրի մարզը՝ 747 կամ 12% եւ 3—րդը՝ Կոտայքի մարզը՝ 578 կամ 9%։
Թմրանյութերի օգտագործմամբ ախտահարվում են բոլոր օրգանները։ Առավել շատ ախտահարվում է լյարդը, սիրտանոթային համակարգը, խանգարվում է հոգեկան աշխարհը։ Պետրոս Սեմերջյանը նշեց, որ թմրանյութերը նաեւ ազդում են մարդու վարքագծի վրա։

«Թմրանյութ օգտագործողը սկսում է հանցավոր վարքագծով ապրել։ Հիմա պատկերացրեք 6 հազար 100 հոգի առավոտյան արթնանում են ու կատարում հանցանք՝ այս կամ այն ճանապարհով ձեռք բերելով թմրանյութ»,—ասաց Պետրոս Սեմերջյանը։ Նրա խոսքով, կան թմրամիջոցներ, որը մեկ անգամ օգտագործելով՝ անձը կարող է կախվածության մեջ ընկնել։
Ներարկային ճանապարհով թմրամիջոցների օգտագործումը կարող է լինել ՄԻԱՎ վարակի պատճառ, մեծանում է Հեպատիտ—Ց ունենալու հավանականությունը։ ԱՊԵԿ (APEC) ՀԿ—ի վնասի նվազեցման ծրագրի ղեկավար Վահե Բաբախանյանը նշեց, որ ներարկային ճանապարհով ՄԻԱՎ վարակակիր դառնալու վիճակագրությունը փոխվել է։

«ՁԻԱՀ—ի կանխարգելման կենտրոնի կողմից 2016 թվականին կատարված ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ ՄԻԱՎ վարակակիրների 1 տոկոսն է ներարկային ճանապարհով վարակվել։ Այնինչ, տարիներ առաջ այդ տոկոսը բավական բարձր էր»,—ասաց Վահե Բաբախանյանը։ Նվազեցման պատճառներից է գերատեսչությունների, հասարակական կառույցների կողմից կանխարգելման եւ բուժման ծավալուն աշխատանքը։

ՀՀ ԱՆ Է. Գաբրիելյանի անվան դեղերի եւ բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոնի թմրամիջոցների եւ այլ հսկվող նյութերի կառավարման բաժնի պետ Հասմիկ Մարտիրոսյանը նշեց, որ միջազգային զեկույցների համաձայն՝ թմրամոլները դասական թմրամիջոցներից անցում են կատարում, այսպես կոչված, դիզայներական թմրամիջոցների։

Այսինքն, երբ բաղադրությունը սինթեզվում է այլ նյութերով։ Ընդգրկվում են այնպիսի նյութեր, որոնք ներառված չեն վերահսկվող ցանկերում։
«Դրա համար էլ թմրամիջոցների օգտագործման աճ է նկատվում։ Այդ նոր սինթեզվող նյութերը պետությունը չի հասցնում գրանցել վերահսկվող ցանկերում։ Անհրաժեշտ է, որ օգտագործվող նյութերը լինեն վերահսկվող ցանկերում։ Այդ տեսանկյունից կարող եմ ասել, որ Հայաստանն առաջիններից մեկն էր, երբ շուրջ 30 անվանում դիզայներական թմրամիջոցներ ընդգրկել է հսկման ենթակա ցանկում»,—ասաց Հասմիկ Մարտիրոսյանը։