Դեղերի նկարագրություն
Ինչպես խուսափել դարի հիվանդությունից
Եթե զգում եք ցավ կրծքավանդակում, այրոցի զգացում ունեք ստամոքսի շրջանում, ընդհանուր թուլություն, գերհոգնածություն, զարկերակային ճնշման տատանումներ, գլխացավեր, շնչարգելություն, ստորին վերջույթների այտուցվածություն, շտապեք դիմել բժշկի։ Սրանք սրտանոթային հիվանդությունների նշաններ են։«Էրեբունի» բժշկական կենտրոնի անհետաձգելի սրտաբանության եւ ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքի սրտաբան Կարինե Գեւորգյանը «ՀՀ»—ի հետ զրույցում ցավով փաստում է, որ Հայաստանում սրտանոթային հիվանդությունները վերջին տարիներին երիտասարդացել են։ Պատճառները կարող են տարբեր լինել։ Գլխավոր նախապայմաններն են՝ սխալ սննդակարգը, ճարպակալումը, ծխելը, սթրեսները, ժառանգական ինչ—ինչ գործոնները, ալկոհոլի չարաշահումը, նստակյաց կյանքը, նյարդահոգեբանական ծանրաբեռնվածությունը եւ այլն։ Մասնագետը խորհուրդ է տալիս առաջնահերթ հանել սննդակարգից կծու, յուղոտ կերակուրները՝ նախապատվություն տալով դյուրամարս սննդին, բանջարեղենին։
Սրտանոթային հիվանդություններից ամենատարածվածը, ըստ սրտաբանի, զարկերակային բարձր ճնշումն է՝ հիպերտոնիան։ Այն կարող է սկզբնական շրջանում դրսեւորվել գլխացավով, գլխապտույտով, ընդհանուր թուլությամբ, հոգնածությամբ։ «Զարկերակային հիվանդություն ունեցող անձինք, ցավոք, իրենց չեն հետեւում եւ պատշաճ բուժում չեն ստանում։ Արդյունքում զարգանում է ինֆարկտ, ինսուլտ, երիկամային եւ բազմապիսի այլ խնդիրներ։ Բարձր ճնշման ժամանակ առաջին ախտանիշներից մեկը շնչահեղձությունն է։
Առհասարակ, օգնություն ցուցաբերելիս պետք է հիվանդի հետ չափազանց զգույշ վարվել։ Առաջին քայլը՝ անհապաղ զանգել շտապ օգնություն։ Սուր սրտային անբավարարության դեպքում նրան չի կարելի պառկեցնել։ Եթե հանկարծակի զարգացած սուր վիճակ է, հարկավոր է առաջին հերթին հիվանդին ապահովել թթվածնով, չափել ճնշումը, եթե բարձր է՝ ճնշումն իջեցնող դեղահաբ տալ»,–օրերս Գյումրիում կայացած ԵԲՀԱ 5—րդ միջազգային գիտաժողովի ժամանակ մեզ հետ զրույցում ասաց սրտաբանը։
Խոսելով սրտային, արտասրտային հիվանդությունների եւ նյարդային համակարգի ֆունկցիոնալ խանգարումների դեպքում զարգացած ամենատարածված հիվանդության՝ առիթմիայի մասին, մասնագետն ասաց, թե միշտ չէ, որ սրտի արագ զարկը խոսում է այս հիվանդության առկայության մասին։ Խորհուրդ է տալիս հետազոտվել եւ սկզբում գանգատի պատճառը գտնել. «Սիրտը կարող է արագ աշխատել նաեւ, օրինակ, երբ վահանաձեւ գեղձի խնդիրներ կան եւ երբ արյան հեմոգլոբինը ցածր է»։
Հ. Գ. Սրտի համաշխարհային ֆեդերացիայի նախաձեռնությամբ եւ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության, ՅՈՒՆԵՍԿՕ—ի եւ միջազգային այլ կազմակերպությունների աջակցությամբ ամբողջ աշխարհում սեպտեմբերի 29—ը նշվում է որպես սրտի համաշխարհային օր։
Օրվա խորհուրդը եւ նպատակը սրտանոթային հիվանդությունների կանխարգելման, ռիսկի գործոնների նվազեցման եւ առողջ ապրելակերպի անհրաժեշտության մասին իրազեկումն է։
Լիանա ՍԱՐԳՍՅԱՆ
